Tháng Sáu, niềm cô đơn ùa về phố, từng đàn chim bay đi thiên di trong một giấc ngủ dài mộng mị. Tháng Sáu giọt guitar ngân nga rơi từ căn gác cổ nhà ai buồn bã xo vai lăn dài xuống phố. Tháng Sáu long lanh mắt màu lá me xanh, tháng Sáu, Hà Nội, em và những cơn mưa.
Mỗi khi có dịp trở về Hà Nội tôi lại dông dài với những cơn mưa tháng Sáu, những cơn mưa kỷ niệm, những cơn mưa em còn bày biện nỗi nhớ học trò, trên những con phố nhỏ, quả sấu chín rụng vào đêm đèn khuya bay lên.
Dọc con phố Phan Đình Phùng, thủa xưa tôi thường qua đây, đám học trò vẫn như chưa biết điều gì sắp xảy ra với cuộc chia ly âm thầm sắc đỏ. Vẫn còn đó là phố, vẫn còn đó là những hàng sấu già nua, vẫn còn đó là những cơn mưa, ngóng đợi ngày dài vời vợi.
Mưa về ngang phố, mưa về ngang tay, mưa về ngang cây, mưa còn đợi mây, mưa sầm mưa sập, mưa rối mưa bời, mưa thỏ thẻ lời, phố ơi còn tôi, mưa bỏ quên rồi, phố ơi còn em…
Phố ơi còn em, chiều vội lên đèn, phố Phan Đình Phùng, phố Mai Xuân Thưởng, là phố Hàng Cót là phố Hoàng Diệu, là phố Đặng Dung kéo về Hàng Bún. Phố lên màu nhớ, phố bờn bợt mưa, ở đâu phố vừa một tà áo trắng, ở đâu phố vừa giọt mưa câm lặng, ở đâu phố vừa sấu rơi đường khuya?
Sấu rơi đường khuya, mưa rơi đường khuya, nhớ rơi đường khuya, buồn rơi đường khuya, tôi rơi đường khuya, em còn đường khuya?
Em còn đường khuya, mưa vùi tháng Sáu, em còn đường khuya, bầy sẻ nương náu, em còn đường khuya phố già chết lặng, em còn đường khuya tôi chờ ai kia?
Những cơn mưa tháng Sáu như một bản tình ca của em, của ai, của tôi, người của muôn nơi, những góc phố, những tâm tình phố, những bờ vai phố, những nhớ nhung phố, những thở dài phố, Hà Nội trầm ngâm…
Nếu tháng Năm là một tháng ồn ào và náo nhiệt thì tôi lại thấy, lại nghĩ tháng Sáu ở Hà Nội mỏng manh, mươn mướt, thườn thượt hoài niệm.
Có những buổi chiều Khâm Thiên, con phố trổ mình trong mưa, con phố trắng xóa, con phố nênh nổi, con phố chìm bọt, con phố chiều rơi mù khơi. Theo người, theo xe, theo những ngược xuôi mà nghe, mưa đổ về thành phố. Qua Nguyễn Lương Bằng, qua Tôn Đức Thắng, tôi bùi ngùi Ngã Tư Sở, tôi dầm dề Nguyễn Trãi, tôi mưa Thanh Xuân, tôi đăng đàn tháng Sáu, và tôi chết lặng một hồ sen Phùng Khoang.
Phùng Khoang là một làng cổ của Hà Nội, gọi là hồ sen nhưng đó chỉ là một khoảng hồ nhỏ trước mặt của chùa Phùng Khoang nằm kế bên cổng làng. Chùa Phùng Khoang là một trong những công trình kiến trúc có quy mô lớn và theo ý nghĩa của người xưa thì chùa Phùng Khoang có tầm quan trọng ảnh hưởng tới sự tín ngưỡng, tôn giáo tạo nên một không gian văn hóa vô cùng đặc biệt. Bởi chùa Phùng Khoang là hợp thể của các đơn nguyên kiến trúc có thể kể đến như: tam quan gác chuông, toà tam bảo, nhà thờ Tổ, nhà thờ Mẫu và tăng phòng…
Trong những giấc mưa của thành phố, trong những bụi bặm mà cơn mưa xô xuống vệ đường, những đóa sen nhỏ nhoi ven hồ vẫy mưa mà lên, vẫy mưa mà quên, vẫy mưa mà tình mà tự, vẫy mưa mà thương em nhớ ai.
Nhắc đến sen ở Hà Nội người ta sẽ phải kể ngay đến sen Hồ Tây, hay đầm sen Xuân Đỉnh nằm ở ngõ 408 đường Xuân Đỉnh, phường Xuân Đỉnh, quận Bắc Từ Liêm, được xem là một trong những chốn sen lâu đời và có diện tích rộng nhất của thành phố, bởi không có nơi nào trồng được thứ sen đẹp, nhiều cánh, lâu tàn, hương thơm lâu như sen ở chốn này.
Dẫu vậy thì mỗi khi vào mùa, mỗi khi tháng Sáu, mỗi khi Hà Nội trở mình thơm tho, lòng tôi lại vụng về những cơn mưa bên những cánh sen mỏng chen vài bông súng tím ngơ tím ngát ở cái hồ nước chẳng lấy đâu mà thênh thang Phùng Khoang.
Đời người kể cũng lạ, đôi khi chỉ là một ánh mắt, một cái nắm tay, thì cơn mưa dẫu có ngang qua đời bạn một lần thôi cũng đủ để những bong bóng phập phồng một đời, bọt mưa một thời, lòng dạ rối bời. Em về ngang phố chiều nay, tháng Sáu mưa, tháng Sáu say, tháng Sáu chẳng kịp thề nguyền. Hà Nội mưa… bay… bay…
Hà Nội mưa, ừ thì mưa, mưa cho lên chưa một vạt chiều thẫm, mưa cho như xưa một cánh sen hồng, mưa tần ngần dắt phố, vào những câu chuyện của mình. Mưa ơi còn rơi? Cánh chuồn lạc phố, Hà Nội long lanh…như màu áo em xanh…
Những cơn mưa trong tôi không ngừng lên khơi, buông lơi thành phố, chơi vơi thành phố, trầm ngâm thành phố, tháng Sáu về ướt dầm Hà Nội. Ký ức bừng tỉnh trong mưa, song thưa, sen hồng một đóa, mắt mưa một thủa, như một con phố dài tự kỷ, tôi đón những ngày mưa về chưa?
Hà Nội cứ thế tôi, Hà Nội cứ thế em, Hà Nội cứ thế mưa, Hà Nội cứ thế sen, Hà Nội cứ thế những vòm sấu xanh non tháng Sáu. Tháng Sáu chẳng dành cho những tâm tình vội vã, tháng Sáu chẳng dành cho những nhớ thương hời hợt. Và Hà Nội cũng thế, chẳng dành cho một tháng Sáu riêng em riêng tôi. Tháng Sáu, Hà Nội và những cơn mưa dành cho cả bao người.
Chiều nay, không giống như những buổi chiều xưa, cơn mưa về ngang thành phố biển, tôi nhớ đến tháng Sáu Hà Thành. Ở một nơi nào, những đóa sen còn hồng lên màu nhớ, ở một nơi nào đường phố rơi những quả sấu mà tôi cứ ngỡ, thanh xuân. Rồi tự ru lòng bằng một Khúc mưa của Đỗ Trung Quân:
“Giá trời đừng mưa
anh chẳng cần xuống phố
Hoa cúc vàng nhà ai
thả từng chùm
Hoài nhớ
áo em vàng…
Tháng sáu…
Trời buồn…
Lũ chim sẻ hiên nhà đi mất
Như em…
Như em…”