Sớm nay, cô bé mười lăm tuổi chợt ngỡ ngàng nhận ra cây ngọc lan cạnh hiên nhà đã bung nở những bông hoa đầu tiên. Thảo nào đêm qua học bài khuya, cô mơ hồ cảm thấy thoang thoảng một mùi hương ngọt dịu nhẹ nhàng len qua khuôn cửa sổ. Cây ngọc lan ấy ông nội mới trồng cách đây hơn hai năm. Và đây là mùa đơm bông đầu tiên…
Cô bé lại gần, khẽ reo lên thích thú. Lấp ló trong vòm lá xanh non là mấy bông hoa trắng ngà. Có bông đã nở bung năm cánh trắng, kiêu hãnh tỏa hương. Có bông cánh vẫn dính đầu chóp, trông như cái đèn lồng nhỏ xíu, như cô thiếu nữ còn e ấp nụ hàm tiếu bí ẩn. Cô đưa tay mân mê một cánh hoa, chạm khẽ khàng vào cái nhụy vàng mịn phấn mỏng tang. Thấy mùa thu như hiện hữu vấn vương qua từng ngón tay thon. Dịu dàng lan tỏa…
Cô bé mơ mộng ấy mang điện thoại của mẹ ra chọn những góc chụp đẹp nhất của bông hoa ngọc lan mới nở rồi đăng một dòng trạng thái thật mùi mẫn. Cũng giống như nhiều cô cậu học trò khác, thi thoảng cô vẫn đăng những status lên trang cá nhân để khoe một bộ cánh mới, một món quà xinh xắn, một chuyến đi thú vị.
Nhưng cô bỗng thoáng ngẩn ngơ khi nhìn hình ảnh bông hoa và những câu từ mỹ lệ mình vừa đăng. Có một điều gì đó như hẫng hụt, như vời vợi, khiến cô cảm thấy cảm xúc chợt chững lại. Và cô bỗng nhận ra thứ khó khoe nhất, khó diễn tả nhất lên mạng xã hội ấy là mùi hương.
Làm sao có thể phô phang hết được độ ảo diệu của hương ngọc lan, làm sao để mọi người như thấy phảng phất thoang thoảng mùi hương ấy khi đọc dòng trạng thái kia.
Cô bé mộng mơ mang theo cả mùi hương ngọc lan đến lớp. Chìa bàn tay nhỏ nhắn khoe với cô bạn thân cùng bàn, cô bạn lắc đầu: “nhạt hết hương rồi còn đâu”. Cô bé thì thầm nói với bạn về mùi hương ngọt ngào dịu dàng của ngọc lan, nhưng thấy bất lực trong ngôn từ và cảm xúc.
Cô chỉ biết gọi đó là hương của mùa thu, mùa của biết bao mùi hương tỏa ra từ cái nắng rực rỡ, cái gió miên man, cái thanh nhẹ dịu dàng của đất trời. Mùa của trăng sáng tràn trề. Mùa của kỉ niệm ấu thơ rộn ràng bên mâm cỗ Trung thu. Mùa của đoàn viên sum vầy.
Cô nhớ ông nội từng bảo ngọc lan cũng là loài hoa của mùa thu. Không nồng nàn như hoa sữa, không rực rỡ như cúc vàng, không kiêu kì đài các như nhánh liễu ven hồ, những bông ngọc lan nhỏ nhắn nép mình sau những phiến lá to bản.
Và dịu dàng tỏa hương, một thứ hương thơm nhẹ nhàng dễ khiến tâm hồn con người trở nên thư thái hơn. Hương thơm ấy là vị ngọt thanh nhã chỉ dành cho những người biết thả hồn mình trong cái miên mải của mùa thu. Trong muôn ngàn hương sắc của mùa thu, hương ngọc lan quấn níu mơn man, đọng lại trong nỗi hoài niệm đầy ắp yêu thương, gần gũi mà lại như xa vời vợi.
Cây ngọc lan ấy ông chiết từ cây lan đại thụ trồng ở từ đường họ. Ông từng bảo: nhiều người quan niệm rằng loài cây ấy chỉ nên trồng ở những nơi thanh tịnh như đình chùa hay nhà thờ. Nhưng ông vẫn muốn mang chút hương thanh khiết ấy về với không khí ấm cúng gia đình, về với căn nhà thờ xây cất trên nền đất tổ tiên.
Và những bông hoa đầu mùa gợi nhắc trong cô bé mộng mơ nỗi nhớ về bàn tay già nua gầy guộc của ông. Bàn tay ấy từng xới đất trong chậu cây bằng chiếc xẻng nhỏ xíu, tẩn mẩn vạch từng kẽ lá để bắt sâu. Ông đã cưỡi hạc xe mây về nơi tiên cảnh, chẳng kịp thấy cây ngọc lan đơm nụ tỏa hương. Nhưng chắc ở nơi chín suối, ông vẫn dõi theo để biết hương thơm của ngọc lan đã hòa trong tấm lòng thơm thảo của con cháu…
Sáng sớm mai, trên ban thờ ông có một đĩa hoa ngọc lan. Dăm bông hoa nhỏ nhắn trắng ngà mà nổi bật trên mấy phiến lá xanh. Đĩa hoa nhỏ nhưng tỏa hương thơm khắp căn nhà ba gian xây theo lối cổ điển. Một ngày, hai ngày, những bông hoa ấy dần héo đi. Bố hạ đĩa hoa từ ban thờ xuống, đặt cạnh bộ ấm pha trà trên bàn nước. Cánh hoa đã khô quắt lại, xuộm vàng, nhưng hương thơm vẫn nồng đượm khó phai.
Đất trời khe khẽ bước qua mùa thu. Cây ngọc lan so mình trong những làn gió heo may nhè nhẹ hanh hao. Hương ngọc lan dìu dặt ý nhị hòa mình vào trong cái lắng sâu của đất trời, dịu dàng tỏa hương, mênh mang nỗi nhớ niềm thương với những điều trong trẻo nhất trong tâm hồn cô bé tuổi trăng rằm…