Sông Hồng và những câu chuyện thú vị về cuộc sống của những người dân Hà Nội lưu vực sông Hồng và dân cư sống ven con sông này sẽ luôn là những điều bí ẩn mà tôi và nhiều người nặng lòng với Hà Nội thích tìm hiểu và khám phá.
Một trong những cái thú của người dân ven sông Hồng là thú tắm sông. Cái thú tắm sông này đã lan đến cả cư dân Hà Nội hay cả dân ngụ cư sống trong thành phố, đặc biệt là những người đàn ông yêu sông nước.
“A Đam Sông Hồng “ là cách tôi gọi những người đàn ông yêu thích tắm sông và mê đắm sông nước và thứ phù sa mát lịm của sông Hồng. Họ yêuthiên nhiên và luôn muốn được thoải mái trần trụi giao hoà cùng thiên nhiên, để được thả sức vẫy vùng và thoả mãn khao khát tự do cùng bản ngã. Bởi vậy “A Đam và cát mặn” cũng là cái tứ cho một bài thơ về chủ đề sông Hồng của tôi. Bởi các A Đam thích được khoả trần trên cát trước khi xuống nước. Cát mặn là tất nhiên. Cát còn mặn bởi cả máu, mồ hôi và nước mắt bao đời của con người.
Hình ảnh cát và phù sa sẽ đẹp hơn và ám ảnh hơn khi có thêm các A Đam ở đó. Cát và phù sa nâu non của sông Hồng không chỉ mặn mà còn rất mát, rất êm, rất mịn màng và óng ả nữa. Vẻ đẹp ấy lung linh hơn dưới con mắt các thi sỹ khi liên tưởng đến sức sống giữa vũ trụ bao la và sự phồn sinh của con người. Tất nhiên sự liên tưởng ấy sẽ không thể thiếu hình ảnh các thôn nữ mặn mà với làn da nâu non và nụ cười lúng liếng dưới cái nắng nhiệt đới của miền châu thổ sông Hồng.
Các nàng có tắm sông thì cũng luôn phải che giấu dưới bóng tối hay áo quần nên khó mà thành những E Va tự tin như các A Đam sông Hồng. Có thể bạn sẽ cười mà bảo rằng: “ Ôi giời, các nhà thơ chỉ hay vẽ chuyện, cát mặn và phù sa thì dòng sông nào mà chẳng có…”. Đúng là cát và phù sa thì ở đâu cũng có, nhưng cát mặn ở ngay dòng sông mang cái tên đặc trưng là sông Cái và nơi ấy có cây cầu sắt mang tên Long Biên cổ xưa vắt ngang bờ bãi và dòng chảy đỏ ngầu này thì chỉ có một và rất khác đấy, hơn nữa các A Đam sông Hồng ở giữa Thủ Đô, tụ nhau về nơi Bãi Giữa này tắm sông thì vẫn là điều đặc biệt.
Họ là ai? Họ không phải là những đứa trẻ nhỏ cởi truồng tắm sông, mà là những người đàn ông trưởng thành và cũng không còn trẻ, họ thường từ trung niên trở lên nhưng không quá già. Họ yêu sông Hồng và gắn bó với dòng sông từ nhỏ và đã tụ tập nhiều năm nay ở đó, thành lập Hội “ Những người yêu sông Hồng” đã tìm về nơi Bãi Giữa sông Hồng để vùng vẫy và sung sướng thả mình trước thiên nhiên cùng cây lá trong sự tự do gần như tuyệt đối.
Các “ A Đam sông Hồng” của Hà Nội, thường tụ nhau về nơi Bãi Giữa sông Hồng để tắm sông, để hò hét hay thậm chí để tự do mơ màng hay trầm tư suy ngẫm một mình trước thiên nhiên bờ bãi cùng nắng, gió, cát bụi và phù sa. Những người đàn ông này thường là đang sống ở nội thành, có thể là một bác xe ôm, hay xích lô phố cổ, một cán bộ hưu trí thích sông nước, cũng có thể là một trí thức, doanh nhân nào đó đang bề bộn công việc ở văn phòng nên muốn tìm về bãi sông này để xả tres, một chàng văn nghệ sỹ có chút tiếng tăm hay một bậc trí giả nào đó, thậm chí là những giai phố cổ khá lạnh lùng và đôi chút có máu tay chơi với lủng lẳng xích vàng trên cổ nữa…
Họ giống nhau ở chỗ luôn háo hức được ra sông như trẻ nhỏ, họ có khát vọng được trở lại thời trẻ con như ngày xưa khi họ từng được tắm truồng cùng chúng bạn và chơi những trò nghịch ngợm của trẻ con trước dòng sông tuổi thơ của mình. Bởi trong hầu hết mỗi chúng ta, ai cũng mang trong tâm hồn mình một miền quê và dòng sông với hương phù sa nồng nã và miền quê ấy sẽ còn sống mãi trong ký ức tuổi thơ của họ.
Tôi thích hình ảnh những người đàn ông mình trần hiên ngang, trông rất manly khi họ đang đứng trước dòng sông với bờ vai rắn rỏi và vòm ngực căng phồng hứng gió. Các chàng đứng đó, “hai dải phù sa nâu đổ bóng xuống lưng chàng…”. (Tôi từng viết về họ như vậy trong những câu thơ mang chút ngưỡng mộ và trìu mến của đàn bà). Họ trở nên gần gũi và hoà nhập cùng sông nước và đất đai châu thổ phù sa hơn bao giờ hết. Mùa nước lũ tràn về, những người đàn ông này tỏ ra bình tĩnh trước cơn lũ cuồn cuộn và sự giận dữ của dòng sông.
Khi ấy dòng nước lũ đục ngầu đang dâng lên, làm tràn đầy cả tâm hồn và thân xác họ. Trên đầu là mưa bay và bầu trời bao la ướt đẫm, dưới chân là cát mặn và phù sa sông Hồng. Tôi hay liên tưởng đến vẻ đẹp của những người hùng trong phim ảnh xưa và những câu chuyện truyền thuyết. Chợt nghĩ, hình ảnh này thật thơ mộng và không kém phần tráng lệ khi ta nghĩ tới hào khí Thăng Long xưa hay vẻ đẹp của các chàng trai dũng mãnh như Đam San xưa kia…Tôi đã viết mấy bài thơ về những “A Đam sông Hồng” trong cảm xúc dạt dào ấy.
Nắng, gió, cát, bùn và phù sa…và sự tự do trở nên thi vị hơn. Thứ “ đặc sản” này chỉ các A Đam sông Hồng mới cảm nhận đầy đủ và họ thưởng thức nó trong niềm hân hoan riêng của mình. Tôi cũng may mắn quen biết vài người bạn trong số đó, họ luôn yêu dòng sông này và luôn nói nhớ sông Hồng mỗi khi đi xa và họ “nghiện “ thứ phù sa nâu mát lạnh ở đó. Có lẽ về bên dòng sông Hồng mang tên con sông Cái này, chính ở nơi này, họ được trở về với mẹ thiên nhiên trong sự gần gũi và thân thương nhất.
Đó là sự vô tư mà trần trụi và dời sống này có những người ta cần được như thế, không có cái gì phải giấu giếm và che đậy, cũng chẳng có gì phải giả tạo và che giấu, sự thật là họ rất hạnh phúc khi có được những giây phút tự do gần như tuyệt đối. Không nên ngăn cản niềm sung sướng của họ. Tôi nghĩ thế bởi tự do là mục tiêu cao cả của con người.
Hà Nội nay không chỉ có duy nhất một bãi tắm tiên ở nơi đó. Bây giờ các A Đam sông Hồng còn kéo nhau lên tận nơi bờ bãi vùng Phú Thượng, quận Tây Hồ nữa. Nơi này gần kề với khu vực Bến Bạc, có phong cảnh sông nước hữu tình và vườn rau non xanh mướt và những rặng táo mới trồng khá đẹp mắt và tươi tốt. Điểm tắm sông này có biển cấm tắm, nhưng các A Đam vẫn lặng lẽ tụ nhau ở đó để thoả mãn khát khao với dòng nước đỏ nặng phù sa của sông Hồng. Nơi này còn thuận tiện cho việc ăn uống, chụp ảnh và gặp gỡ bạn bè vì không gian rộng rãi và thảm cỏ xanh bắt mắt cùng bãi lau sậy nở hoa trắng xoá ở ven sông luôn gợi nhớ ký ức tuổi thơ xa vắng và ngọt ngào.
Các “A Đam sông Hồng “ yêu và đắm mê dòng nước mát lạnh này với thứ hương thơm nồng và vị ngai ngái của phù sa nâu non như một thứ bùa gây nghiện. Họ – những A Đam sông Hồng chủ yếu coi trọng việc tắm sông và thư giãn hơn là việc đến đó để ăn uống. Nơi này, có thể vì lý do ấy mà nhà hàng ẩm thực ở 144 An Dương Vương, Hà Nội là một địa chỉ rộng rãi, khá bắt mắt nằm liền kề ở đó nhưng vẫn cứ vắng vẻ.
Câu chuyện tắm sông của những người đàn ông ở Bãi Giữa Sông Hồng và bãi tắm sông nơi vùng quê Phú Thượng Hà Nội vẫn luôn là những bí ẩn. Nơi ấy, với dòng chảy lúc lững lờ, khi cuộn xiết của sông Hồng, khi miệt mài bồi đắp phù sa cho cả lưu vực châu thổ, đã làm nên những bờ bãi tốt tươi. Bãi sông trù phú và những người đàn ông tắm sông mà tôi trìu mến gọi họ là các “A Đam Sông Hồng” đã làm nên nét chấm phá khác lạ cho dòng sông. Bên cạnh những cây cầu vắt qua sông Hồng ngày càng lớn hơn và đẹp hơn thì con người cũng khác xưa. Dù Hà Nội có thêm bao nhiêu cây cầu mới thì cây cầu Long Biên cũ kỹ và cổ xưa cùng với Bãi Giữa sông Hồng vẫn đẹp mãi trong ký ức của những người yêu Hà Nội.
Tôi yêu dòng chảy của những con sông, đặc biệt yêu thứ cát mặn và phù sa nâu non của sông Hồng và vẫn muốn lưu giữ mãi hình ảnh các A Đam sông Hồng như một vẻ đẹp riêng có của Hà Nội. Có thể tôi thuộc tuýp người lãng mạn nhưng thử hỏi rằng tại sao bạn không tìm cho mình vài điều thú vị mang tính “phát hiện “ khi những vẻ đẹp bình dị và mới lạ ở kề ngay cạnh chúng ta nhưng ít người quan tâm hoặc nhìn nhận nó như một sự khác thường.
Nếu bạn coi đó là một sự điên rồ thì cũng không sao cả. Tôi nghĩ, trong cuộc sống bức bối này, thật cần biết bao những con người yêu quê hương đất nước, yêu thiên nhiên sông nước và châu thổ phù sa. Khát vọng tự do của con người là điều đáng được tôn trọng. Họ thực sự là những người rất yêu Hà Nội, yêu sông Hồng và khao khát tự do.
Bởi tôi nghĩ rằng những cư dân Hà Nội, không chỉ mang cốt cách thanh lịch, chút kiêu bạc của người Tràng An mà sẽ còn muốn được lưu dấu hình ảnh gần gũi rất đời thường của họ- những người đàn ông nơi phố phường thủ đô về sự yêu thương, gắn bó với dòng sông, với thiên nhiên và khát vọng tự do. Những người đàn ông không còn trẻ nhưng không chịu già hơn và đam mê một dòng chảy trong tâm hồn, tự do trước mênh mang châu thổ phù sa và dòng sông lịch sử luôn cuộn đỏ phù sa của một thời.
