Chả mấy nữa lại mười rằm. Nàng thu đỏng đảnh cố thắp chút nắng yếu ớt lên tán lộc vừng định nhuộm vàng con ngõ nhỏ nhưng lực bất tòng tâm.
Mấy cô cậu nắng nghịch ngợm không chịu tập trung làm nhiệm vụ chính mà tản mát mỗi đứa một nơi, nhảy nhót khắp hang cùng ngõ hẻm. Heo may nhè nhẹ. Chợt ngẩn ngơ khi ai đó vừa ngang qua với chiếc đèn ông sao cùng tiếng cười giòn tan trẻ nhỏ. Một trời ký ức tuổi thơ tràn về.
Ngày ấy, rằm tháng tám mang một dấu ấn vô cùng đặc biệt và ý nghĩa. Ngày mười lăm tháng tám âm lịch còn gọi là Tết trung thu, Tết thiếu nhi là ngày lễ lớn nhất mà bọn trẻ con chúng tôi mong đợi.Từ nửa tháng trước, chị tổng phụ trách đã cùng các đội viên gây dựng phong trào văn nghệ và đến từng nhà quyên góp. Tôi và mấy đứa cùng xóm tham gia duyệt các tiết mục biểu diễn trong đêm rằm. Cuối cùng giữa hai bài hát đơn ca của tôi và thằng Tũn, chị Mai đã chọn “Chiếc đèn ông sao” của nó. Tôi buồn ghê gớm và quay ra giận luôn cái thằng thò lò mũi xanh gần nhà. “Hay tại nó là em họ chị í nhỉ?” Tôi ấm ức.
Chuyện tưởng chỉ có thế, không ngờ chiến tranh lạnh giữa hai chíp hôi lại ngày càng diễn biến theo chiều hướng phức tạp hơn. Chả là, mấy đứa “nhi đồng thối tai” đề ra cuộc thi mới, ai làm được pháo hoa hạt bưởi dài nhất, cháy lâu nhất sẽ được dẫn đầu đoàn rồng rắn đi rước đèn. Tôi hí hửng, gì chứ khoản này kiểu gì tôi chả ẵm giải nhất. Từ hôm ấy, cứ cách một hai ngày tôi đòi mẹ bổ một quả bưởi đào và mua một phẩm oản màu.
Bưởi thì ăn múi còn hạt tích lại. Số hạt này tôi bóc lớp vỏ ngoài rồi phơi khô cất đi. Đến khi được nhiều, lấy sợi dây thép nhỏ xâu thành chuỗi thật dài xong đem buộc vào gậy tre để dành đến trung thu đem ra thi thố. Oản tôi cũng đòi ăn đủ các màu đỏ, xanh, vàng, hồng…Thấy con cá mắm trong nhà đang lười ăn bỗng dưng nghiện món ngọt mẹ tôi mừng lắm, mua đều đều. Thực ra con bé đầu úp niêu ngán món này đến tận cổ nhưng vì muốn lấy giấy gói oản để làm đèn ông sao nên nhắm mắt nhắm nũi nuốt bừa.
Cuộc thi đốt pháo hạt bưởi đã đến. Tôi háo hức mang thành quả của mình ra trổ tài. Khi lửa bén vào hạt khô, âm thanh xèo xèo, tí tách ngay lập tức phát ra nghe thật vui tai. Ánh sáng rực rỡ và cái mùi thơm hăng hắc của tinh dầu bưởi cháy càng kích thích sự phấn chấn của tôi. Chợt ánh lửa yếu dần rồi vụt tắt. Tôi từ ngạc nhiên chuyển sang trạng thái buồn bã, thất vọng. Bao nhiêu ngày tháng chuẩn bị hoá thành công cốc ư? Cầm chuỗi hạt bưởi lên tay “thám tử nhí” thấy phần giữa còn ươn ướt. Sao lại thế này, ai chơi ác vậy, rõ ràng hạt tôi đã phơi khô cong cơ mà? Bộ não bắt đầu hoạt động. Nãy tôi xếp đồ lên bàn, đứa đứng gần nhất là thằng Tũn. Lẽ nào???…
– Tũn vô địch rồi! Pháo nó cháy lâu nhất! Hoan hô Tũn!
Tiếng hò reo của đám bạn cắt ngang dòng suy nghĩ của tôi. Đúng rồi! Là nó! Chắc lúc tôi mải chuyện với mấy đứa con gái nó đã kịp giở trò. Tôi không nói gì thêm tức giận bỏ về. Từ nay xít luôn, không bạn bè gì với đứa ăn gian nữa. Mấy ngày sau đó, kể cả lúc trên lớp hay khi ở nhà tôi đều tránh mặt và không thèm nói chuyện với Tũn. Nó thấy lạ cứ léo đẽo theo sau hỏi dò. “Tao nghỉ chơi mày rồi! Đồ chơi xấu!” Ném một câu cộc lốc, tôi hằm hằm bỏ đi.
Chiều hôm ấy tôi đang quét sân thì thấy Tũn thập thò ngoài cổng. “Có chuyện gì?” Tôi sẵng giọng. Nó rụt rè bước vào chìa ra rổ hồng chín đỏ. “Chín cây ngọt lắm, biết Hoa thích Tũn tự trèo hái đấy”. Tôi quay đi nén nuốt nước bọt cái ực rồi gắt gỏng. “Không thèm! Mang về đi”. Đứa kiên nhẫn nài nỉ, kẻ đây đẩy chối từ. Bực mình tôi hất mạnh một cái, những trái hồng lăn lông lốc xuống nền gạch, dập nát cả. Thấy mặt Tũn buồn so, tôi định nói một câu gì đó nhưng hình ảnh chuỗi pháo hoa hạt bưởi đang cháy rực rỡ vụt tắt ngóm lại hiện ra rõ mồn một. Tôi bỏ vào nhà không quên ném lại một câu quen thuộc. “Đồ ăn gian!”
Thấm thoắt đã đến mười tư. Buổi chiều nghỉ học, tôi nhờ ông ngoại làm đèn ông sao cho. Tiền dành dụm bấy lâu đủ mua được một cây nến nhỏ và mấy tờ giấy màu thủ công.
Ông đã vót sẵn nan tre uốn thành một vòng tròn. Năm cánh của ngôi sao cũng được ông khéo léo cố định rồi buộc vừa khít trong chiếc khung tròn trịa ấy. Bàn tay thô ráp đầy dấu đồi mồi thành thục dán những cánh sao đủ màu sắc được cắt ra từ những tấm giấy gói oản. Xong đâu đấy, ông gắn lồng đèn lên một đoạn đoạn nứa đã cài sẵn cây nến nhỏ. Trên cùng được buộc hai que tre có dán hai lá cờ hình chữ nhật màu đỏ.
Thắt nốt hai chùm tua rua xanh đỏ, tím vàng cắt từ giấy thủ công tôi hì hụi không ngủ cả trưa, ngoại đã hoàn thành một chiếc đèn ông sao đẹp như mơ cho cháu gái rượu. Tôi ôm cổ “Ông Bụt” thơm chụt một cái vào má rồi tung tăng chân sáo mang đèn đi khoe khắp chúng bạn.Còn gì vui hơn, đèn ông sao của tôi vừa to vừa đẹp. Vừa lúc chị Mai thông báo Tũn rút khỏi chương trình tối mai, tiết mục của tôi được chọn. Cái thằng nhát như cáy lại sợ biểu diễn trước đám đông ấy mà. Nhưng sao hai hôm nay nó nghỉ học nhỉ? Có việc gì ư? Nhẽ nào nó biết mình sai nên xấu hổ chăng? Tôi vừa hỏi vừa tự trả lời.
Đêm trung thu trăng tròn vành vạnh. Vạn vật như lung linh hơn dưới ánh sáng kỳ diệu của chị Hằng. Mới bẩy giờ tối mà sân kho chật ních người. Giữa cái bàn to cắm một chiếc đèn ông sao, xung quanh bày la liệt các loại bánh trái nom cực kỳ hấp dẫn. Mở đầu chương trình là màn múa sư tử. Thằng Long sứt ngày thường nhút nhát thế mà khi đội lên chiếc đầu sư tử bỗng nhiên biến thành người khác, động tác rất nhanh nhẹn và dứt khoát. Chợt ôm miệng khúc khích khi ông địa bụng phệ ngang qua phẩy cái quạt vào tôi toét miệng cười … Hồi hộp mãi rồi cũng đến tiết mục văn nghệ của mình.
“Tết Trung Thu rước đèn đi chơi
Em rước đèn đi khắp phố phường
Lòng vui sướng với đèn trong tay
Em múa ca trong ánh trăng rằm
Đèn ông sao với đèn cá chép
Đèn thiên nga với đèn bướm bướm
Em rước đèn này đến cung trăng
Đèn xanh lơ với đèn tím tím
Đèn xanh lam với đèn trắng trắng
Trong ánh đèn rực rỡ muôn màu… “
Bài hát “Rước đèn tháng tám” của tôi không ngờ được giải nhì. Phần thưởng là một chiếc đèn ông sao rất đẹp. Tôi vui quá, cảm giác lâng lâng như bay lên chín tầng mây vậy.
Cuối đêm liên hoan, các cô chú, anh chị trong ban chấp hành đoàn đội hướng dẫn chúng tôi xếp thành hàng dài, lần lượt phát bánh kẹo. Ai cũng háo hức chờ đến lượt mình nhận bánh nướng, bánh dẻo. Những chiếc bánh nhỏ xíu hình con lợn, con cá và cả những chiếc kẹo chanh, kẹo vừng thơm lừng như thôi miên ánh mắt của tôi! Ôi chao là thèm!
Rời sân kho ồn ào chúng tôi tiếp tục rồng rắn nối đuôi nhau rước đèn đi khắp đường làng. Từ xa thấy cái Lan đứng một mình gần cổng nhà, mặt buồn rười rượi. Tôi gặng hỏi. Thì ra mẹ nó chỉ mua một chiếc đèn ông sao, Lan nhường cu Tí em nó đi chơi với bạn rồi. Tôi chìa giải thưởng ra cho bạn.” Tặng Lan đấy. Tớ có hai chiếc, cơ mờ tớ thích đèn ông làm hơn!
Chúng mình cùng đi rước đèn đi! Lan nhận quà từ tay tôi, mặt cúi xuống, mắt rơm rớm. “Cảm ơn! Hoa tốt quá! Xin lỗi! Hôm thi đốt pháo hạt bưởi tớ đã cố tình làm ướt hạt của bạn.” Thì ra thủ phạm không phải là Tũn. Tôi trách nhầm nó rồi. Kéo cô bạn đang sụt sịt khóc chạy về phía giữa làng, lòng tôi nóng như lửa đốt. Cửa khép hờ. Cái bóng nhỏ xíu đang phe phẩy tay quạt. Trên giường, ông nội Tũn hình như đang ngủ. Tôi giật giật tay nó. Tũn ra dấu “suỵt” rồi nối bước theo hai cô bạn.
Thì ra ông ốm mấy hôm nay. Tũn xin rút khỏi đội văn nghệ và nghỉ học ở nhà trông ông vì các bác bận đi làm tối mới ghé qua. ( Chứ không phải xấu hổ vì chơi ăn gian như tôi nghĩ). Bố mẹ Tũn bị đắm đò bỏ nó đi từ thuở lên năm. Ông vừa là bà, là bố, là mẹ chăm sóc, nuôi nấng nó đến giờ. Tôi dúi cây đèn ông sao vào tay bạn. “Ông tớ làm đấy. Cho Tũn này!” Nó ngạc nhiên đến độ sửng sốt. “Xin lỗi bạn! Hôm trước là hiểu nhầm thôi!
Chúng mình xí xoá nhé! ” Tũn ngần ngại cầm món quà. “Còn hồng ngâm không, mang ra chúng mình phá cỗ đi!” Tôi nhanh nhảu phá tan không khí ngột nhạt kia. Đến lúc này cậu ta mới cười toe, gật gật rồi rón nhẹ chân vào nhà, lát sau bưng ra đĩa hồng đỏ mọng và một xâu hạt bưởi khô. Chúng tôi bày bánh kẹo được chia phần và những trái hồng vườn nhà lên cái chõng giữa sân. Tũn châm lửa. Ánh sáng có mùi thơm của thứ pháo hoa cây nhà lá vườn bừng lên rực rỡ…
Trung thu ngọt quá! Ngọt như bánh nướng, bánh dẻo nhân đường, như vị đậm đà của những trái hồng chín đỏ. Ánh trăng lúc ấy rọi xuống mặt đất thứ ánh sáng như dát bạc, ôi chao là đẹp! Tôi ngỡ như chị Hằng đang vén mây ghé xuống vui chơi cùng chúng tôi.
