N gõ Huế! Như một thanh âm huyền bí. Như vùng đất kỳ ảo nơi người khách phương xa luôn muốn hướng về. Bạn đi du lịch ư? Thật khó để bạn nghĩ ra nơi chốn chật hẹp này là nơi để khám phá.

Tường vàng, tường đen, nhìn qua toàn rêu phong. Đến gần nữa, bức tường như người bạn vong niên mời gọi. Không hiểu sao tôi liên tưởng đến hình ảnh cánh hải âu giữa đại dương gọi nhau cùng đến chân trời nào đó.

Huế trong tôi như phương Nam trong tâm tưởng bao đời của loài chim ấy. Những thứ cũ xưa bỗng thật lung linh. Đơn giản vì mình thích. Thế là đủ, Dù là kẻ lạc lõng với giọng Bắc đặc sệt. Dù là kẻ mang cái mác lãng du chỉ để cảm nhận thứ cảm xúc vị kỉ. Cũng phải thôi, đâu cũng thế, người lạ được chào đón trong con ngõ xa xôi. Tôi lạ lẫm, tôi cười, tôi nói, đáp lại là thanh âm vang vọng.

Cái kiệt quá nhỏ. Đủ để người đứng từ cuối biết hết những việc tôi làm. Đôi mắt tròn xoe, ngước lên nhìn lạ lẫm. Miệng xinh xẻo thốt lên tiếng bập bẹ mà tôi phải nghe kỹ mấy lần mới rõ. Sau bức tường rêu phong là một gia đình nhỏ.

Cửa nhỏ, bàn xinh, chỉ có tấm lòng là bao la, rộng lớn. Cô bé kia nhìn chán, chạy chơi với đám bạn. Vài gia đình là đủ để tạo nên một cộng đồng nhỏ. Hớn hỏ và vui tươi. Chẳng mong gì hơn thế.

Ngõ vấn vương cảm xúc diệu kỳ. Cuộc sống vốn chỉ bình dị thế thôi nhưng cho ta khám phá, trải nghiệm. Mỗi nơi có một cộng đồng, một cuộc sống. Thế chưa đủ để đi, đế đến? Tôi chỉ là một người đi qua, không cách nào cảm thụ hết nếu không hòa váo nơi ấy.

Kiệt Huế. Đơn giản thế thôi. Nhà nhỏ, quán cũng nhỏ. Gánh bún bò trong ngõ cũng ngon chẳng kém gì quán hàng ngoài đường lớn. Ăn xong, ngồi chiếc ghế nhựa, nghe nhạc Trịnh trong lòng Huế, cảm giác đó có lẽ là duy nhất, là độc nhất trong cuộc đời. Nhạc Trịnh là đủ sâu sắc để đếm dần từng tiếng tích tắc của thời gian. Nhạc do một thiên tài viết nên, đủ để cảm hòa tâm tưởng cùng bước chân mệt mỏi.

Kiệt quen, ngõ lạ. Nhỏ mà chứa dựng thứ gì đó còn to lớn hơn nhiều. Tôi không thể cảm nhận hết độ sâu ấy. Chỉ có thể ngồi viết ra những dòng tượng trưng cho thương nhớ. Đâu cũng thế. Đâu cũng vậy. Cuộc sống bình lặng, nó bình thường nhất cho cảm xúc một con người. Huế là thành phố nổi tiếng ở miền Trung, cũng vì để lại thứ xúc cảm tuyệt vời như vậy.

Bỗng chốc, thanh âm trong trẻo kia biến mất, chỉ còn lại nỗi sợ hãi mông lung. Trời mây xám, ngõ xầm xì. Rêu phong như muốn phô trương màu đen chiến thắng. Ghi, xám rồi đen, ánh vàng vọt nhạt dần theo năm tháng. Đâu có, chỉ là một buổi thế thôi. Huế mưa. Người đi vào nhà hết, không quên đánh lại một hai tiếng mời tôi vào trú mưa.

Người Huế đó. Người Huế không ngại. Nhà có mấy góc xưa. Tháng năm trôi qua chỉ làm con người già đi. Xưa và nay vẫn thế, tình cảm là thứ có thể tạm lánh đi trong thoáng chốc nhưng đời đời vĩnh cửu. Chiếc radio cũ kỹ tỏa ra âm thanh quen thuộc. Đúng nhỉ, người Huế mê nhạc Trịnh, ca từ huyền bí y như Huế. Mười năm xưa đứng, mười năm xa Huế. Rồi gặp lại nhau trong ảo mộng giữa cuộc đời.

Ngõ sâu hun hút, để lại một vệt gợn dài nếu ta ghi lại và mở ra xem sau vài năm. Lúc đó ta lớn hơn, cảm giác cũng chẳng giống bây giờ. Khi ta trưởng thành, ta có nhiều thứ phải lo. Nhưng trưởng thành về thăm Huế, lại thấy tiếc nuối tuổi trẻ. Liệu ta có thể làm tốt hơn không nếu thời gian quay lại? Liệu ta có sống bình lặng như không khí ở đây, hay cuồng quay trong bánh xe hoa lệ như cuộc sống Sài Gòn?

Tôi không có câu trả lời, bởi ngược thời gian là điều không thể. Chỉ biết rằng, các cụ ở trong ngõ nhỏ này sống từng ngày như họ muốn sống. Cách sống của họ quá đỗi bình dị và an yên, như cái cuộc sống tách bạch với bên ngoài đường lớn. Không thay đổi dẫu trầm luân. Cứ đều đều như năm tháng. Trong con kiệt, nhiều người đến rồi đi. Nụ cười tiễn biệt. Nụ cười chào đón.

Minh họa: Họa sỹ Trần Văn Mãng