Tác giả Ngô Văn Cư
T ôi đã nhiều lần ngủ mơ. Những giấc mơ không đầu không cuối; có giấc mơ hiền hòa, êm ái nhưng cũng có giấc mơ khủng khiếp, hung bạo đến nỗi khi đã thức giấc mà lòng còn hoảng sợ, mồ hôi ướt đẫm khắp người. Tôi nghĩ rằng trong đời người, ai cũng đã từng như vậy.
Không phải giấc mơ nào cũng ghim vào trí nhớ. Nó chỉ thoáng qua mà càng cố nhớ thì càng nhanh quên, chỉ còn những mảnh hình ảnh chắp vá rồi đi vào quên lãng, bởi chẳng cần nhớ đến. Nhưng có lần tôi ngủ mơ, một giấc mơ bình dị mà làm tôi nhớ mãi.
Giấc mơ đưa tôi về phía có ánh sáng rực rỡ. Tôi đi! Không, tôi đang bay! Tôi bay lướt qua những đám mây, những vùng đất tươi xanh, những làng mạc yên bình… Hình như thời gian đang chiều nên ánh sáng có màu trời của ráng vàng cam rực rỡ. Tôi thấy rõ những đứa trẻ đầu trần, chân đất chạy trên mảnh ruộng khô nứt mà mắt ngước nhìn theo con diều uốn lượn trên không. Chúng lăn lộn, vui đùa rồi chạy ào vào trong vườn; trốn vào ụ rơm nhưng không giấu được tiếng cười như nắc nẻ.
Trong khoảnh sân nhỏ bé của ngôi nhà, ánh nắng len qua tán lá của cây vú sữa mà rạng rỡ cùng với đàn chim ríu ran đùa vui trước khi tìm chỗ trú đêm, bỗng thấy lòng ấm áp. Hình như có dáng ba tôi đang chăm chú vào khóm hồng. Người đang chăm sóc hay đang thưởng thức vẻ đẹp của loài hoa lóng lánh tình yêu này. Ba tôi chăm chú nhìn vào một mầm non vừa nhú và nói điều gì đó nhưng tôi không nghe rõ. Có lẽ là lời nhắc nhở mầm nhỏ này sẽ là một cành đầy hoa vào ngày mai. Lại thấy bóng dáng của tôi đang chạy về phía ba, chạy về phía tuổi thơ của mình, chạy về cái sân nhỏ bé nhà mình. Tôi nghe rất rõ những tiếng chim sẻ ríu rít trên sân rồi vút lên ngọn cau, lại có con thả mình rơi xuống đất nhẹ nhàng như một chiếc lá rơi. Tôi lại ước được bay như chim mà quên mất mình vừa bay đấy thôi. Tôi bất lực nhìn lên bầu trời rồi thờ thẩn men theo tiếng dế quen thuộc vang lên đâu đó trong bờ tường loang lổ, bong tróc…
Lại thấy tôi ngổi trước cuốn vở nhàu nát, bên ngọn đèn dầu tù mù. Tôi đang học bài, chuẩn bị cho buổi học trong ngày. Nhưng phía dưới tập vở là cuốn truyện tôi đang đọc dở dang. Thỉnh thoảng tôi nhìn cây thước ba tôi để trên bàn nhằm nhắc nhở nếu tôi lơ là việc học thì cây thước ấy sẽ là cái roi vụt lên người tôi. Và tôi có cách lừa dối khi học vài câu lại xem ít dòng truyện. Tôi tin là đã lừa dối được ba tôi. Nhưng tôi lầm. Ba biết tôi đang chuẩn bị hành trang đi vào tương lai nhưng cũng say mê khám phá thế giới chung quanh, nên cây thước vẫn mãi nằm yên trên góc bàn. Tôi chẳng hề nghĩ rằng mình đang mơ khi nhìn ngọn cây trầu bà vươn cành ra cửa sổ, nơi ánh sáng thường xuyên rọi vào. Tôi hiểu mầm cây bé xíu này sẽ vươn xa hơn vào ngày mai. Tôi lại thấy tôi đi vào một khu vườn rậm rạp. Không! Tôi lại bay là là qua những mầm xanh cho đến khi mặt trời chói lóa.
Thoắt một cái, tôi và lũ bạn phồng má thổi chiếc kèn cuộn bằng lá dừa làm rộn ràng xóm nhỏ. Những chiếc đồng hồ, chiếc nhẫn, mắt kính, chong chóng lá dừa được trao tay cho từng đứa để tham gia cuộc vui. Tôi được cái chong chóng nên ra sức chạy ngược gió mà lòng quay tít cùng nó. Hình như có vài đứa chạy theo mà trên tay không có chong chóng, mồ hôi ướt đẫm mà vui. Mệt! Cùng ngồi bên vệ đường, nhặt những viên đá nhỏ chơi trò ô ăn quan. Có một đứa bày trò kéo mo cau. Tất cả lại ùa vào trò chơi mới. Đứa kéo mo cau lã chã mồ hôi nhưng đứa nào cũng muốn là người kéo chứ không chịu làm khách ngồi. Tôi chợt thấy mỗi khi tàu cau rụng lại lộ ra một chùm hoa ngan ngát hương thơm và một vệt hình trăng lưỡi liềm khắc vào thân cây như khắc dấu thời gian. Mệt! Chúng tôi lại hát vang: “Lạy trời mưa xuống, lấy nước tôi uống, lấy ruộng tôi cày, lấy đầy bát cơm, lấy rơm đun bếp…”. Tôi đợi hoài mà chẳng thấy mưa để được mình trần nhảy múa, nói cười với những hạt mưa… Ôi, giấc mơ chưa bao giờ trọn vẹn của tôi.
Đôi khi tôi chẳng biết tôi đã từng mơ hay là sự thật, khi nhớ đến những chuyện trốn ba má lội đồng bắt cá lia thia. Trong những mảnh ruộng khô nứt nẻ, có một vài vũng nước đọng, chỉ việc cầm rổ xúc là có những chú cá nhỏ vướng vào trong đó. Rất nhiều loại cá quẩy đuôi búng tanh tách, nhưng chúng tôi chỉ bắt những con cá lia thia có sọc vằn sặc sỡ. Đứa nào sở hữu con cá có vân đỏ tím và xanh cùng chiếc đuôi dài mạnh khỏe là như được sở hữu một báu vật; mặc cho chiều về bị đòn roi lằn mông. Chúng tôi lại chơi trò đá cá lia thia, đá dế, chơi khăng, chơi đáo, bắn bi… rồi rủ nhau hái trộm trái cây vườn nhà ăn vì nghịch, vì vui. Thế giới của tôi chỉ là cái làng nghèo khó, nhỏ bé mà tôi đi hoài suốt tuổi thơ vẫn không hết. Thế giới của tôi thật sinh động, tôi tha hồ rong ruổi, thả hồn vào mỗi sự vật, sự việc; từ hàng rào thưa, ngõ nhỏ, bờ ao, giếng nước, đến cây xoài nhà nào ngọt, cây khế nhà nào chua, tôi đều rành rẽ. Tôi đã lớn lên cùng làng quê đầy sắc màu tươi trẻ như vậy.
Nhiều lúc tôi tự hỏi lẽ nào một giấc mơ mà tôi đã nhớ được nhiều hình ảnh như vậy! Hay đó là những hình ảnh của nhiều giấc mơ đẹp còn lưu lại trí nhớ. Có khi đó là sự việc thật, cảnh thật tôi đã trải qua mà cứ ngỡ là đã thấy trong mơ và bao hình ảnh trong mơ tôi ngỡ là thực tế? Tôi cứ tiếc mãi hình ảnh đẹp trong những giấc mơ đã ám ảnh. Tôi nghĩ về làng quê hiền hòa, yên ả với tuổi thơ hồn nhiên, trong trẻo. Tuổi thơ là khởi đầu cho cuộc đời của mỗi con người. Phải chăng, cuộc sống đầy lọc lừa, cạm bẫy, tôi đã đi tìm lại tuổi thơ, sự khởi đầu của chính mình trong mỗi giấc mơ. Khi đã đủ chín chắn, tôi muốn có một sự khởi đầu trong veo.
Ước gì ta được sống trong suốt như trong giấc mơ.