D òng suối nhỏ xinh đẹp ấy mềm như một dải lụa, quanh co, uốn lượn ôm ấp ngôi làng thân thương của tôi. Nó được sinh ra từ những giọt nước trong ngần, ngọt như sữa chảy ra từ trong lòng dãy núi đá vôi cao sừng sững phía sau làng, mang theo hương thơm của bao loài hoa cỏ trong cánh rừng già nằm dưới chân núi bốn mùa cây lá xanh mướt xanh.

Từ bao đời nay, dòng suối nhỏ như một người bạn gắn bó, chứng kiến mọi nỗi vui buồn của người dân quê tôi. Có lẽ cũng nhờ dòng nước trong mát, ngọt lành như sữa mẹ ấy mà những đứa trẻ nơi đây trở nên xinh đẹp hơn, khỏe mạnh hơn.

Mùa xuân, dòng nước trong vắt như thủy tinh, róc rách, tinh nghịch luồn qua những tảng đá, lượn qua những ruộng lúa, vạt ngô non tơ xanh mướt. Đứng trên bờ ta có thể nhìn rõ những hòn sỏi bao năm bị nước bào mòn tròn xoe, nhẵn bóng, đủ màu nằm lấp lánh như những viên ngọc dưới đáy nước. Vài ba chú cá cờ với cái đuôi mềm mại khoan thai bơi lượn, những con cua đá to bằng bàn tay, mai đen bóng, hai càng lúc nào cũng giương lên, thập thò nơi cửa hang ven bờ. Mỗi khi có ai khua động nước những chú tôm lưng xanh óng lại bật nhảy tanh tách. Hai bên bờ là những cây sếu, cây mị to vài vòng tay người ôm đứng nghiêng mình soi trên dòng nước trong như gương. Cành lá xum xuê, um tùm là chỗ trú ngụ của đám chim sâu, sáo sậu suốt ngày líu lo, truyện trò rôm rả. Hai bên bờ, từng vạt xuyến chi lá xanh mươn mướt, hoa trắng đến nao lòng khẽ rung rinh, những đám hoa trinh nữ thập thò, e ấp vài nụ hồng phơn phớt dịu dàng khoe sắc. Suối mùa xuân luôn rực rỡ sắc màu và rộn ràng như thế. Nó là bức tranh tuyệt đẹp in mãi vào ký ức tuổi thơ.

Hè đến, những trận mưa giông sầm sập đổ xuống. Nước dâng cao, cuồn cuộn sóng, cuốn trôi mọi rác rều, lá mục làm cho dòng suối như rộng thêm ra, cây lá hai bên bờ xanh ngăn ngắt. Hằng năm, ngày đám trẻ chúng tôi mong đợi nhất chính là những ngày lũ về. Sau khi nước rút, những đứa trẻ chân trần, tóc vàng hoe nắng tha hồi nhặt những chú cá sáp, cá diếc vảy lấp lánh ánh bạc, béo nhẫy theo dòng nước lũ mắc lại trong những đám cỏ rác ven bờ. Khi những chiếc giỏ đeo trễ nải bên hông mỗi người đã đầy ặc cá, chúng tôi gom nhặt vài ôm củi khô chụm lại đốt một đống lửa ven bờ. Những con cá tươi roi rói, nhảy tanh tách chỉ cần làm sạch, sát chút muối ớt, hơ trên ngọn lửa hồng một lúc là đã có món cá nướng thơm lừng, béo ngậy. Sau lũ, từng vạt đất phù sa mịn màng màu nâu đỏ chạy dọc hai bên bờ suối. Đó là thiên đường của rất nhiều loài rau dại: xương cá, cải cau, dền cơm, dền gai xanh mỡ màng đua nhau mọc lên. Chiều chiều, mẹ chỉ cần khua vài nắm rau tập tàng ấy, bỏ thêm vài con tép riu đỏ chót vào là anh em tôi đã có bát canh ngọt lịm, mát lành cho những ngày hè nóng nực. Rồi những trưa hè chang chang nắng, mấy đứa lại rủ nhau trốn ba mẹ, trèo lên những cành sếu vươn dài bên suối, chơi nhảy cối từ trên cao xuống, làm nước bắn tung lên thành tia mát rượi, hòa cùng tiếng cười khanh khách của lũ trẻ chúng tôi. Bao năm trôi qua, dòng nước thân thương ấy đã ôm vào lòng tất cả những trò nghịch ngợm, vui đùa của tuổi thơ tôi.

Mùa hè cũng là mùa hoa bông trăng nở rộ. Bên bờ suối, từng vạt hoa bông trăng rủ xuống sát mép nước, khe khẽ đung đưa theo gió. Những vạt hoa đẹp dịu hiền như nàng thiếu nữ Mường khiêm nhường, e ấp. Mùi hương thơm dịu cứ lan xa như mời gọi, như rủ rê. Không biết bao nhiêu chàng trai, bao nhiêu cô gái đã nên duyên nhờ những mùa hoa bông trăng dịu dàng ấy. Lời hẹn thề đôi lứa ẩn vào trong hoa, lời hẹn thề chìm vào trong lá để tình yêu bên dòng suối nhỏ mãi bền lâu.

Thu về, bầu trời cao xanh vời vợi, từng đám mây trắng như bông in hình xuống dòng nước trong veo. Gió mùa thu se sẽ thổi làm vài chiếc lá vàng lìa cành rơi xuống như chiếc thuyền nhỏ lững lờ trôi xuôi. Không ít lần, đám trẻ chúng tôi nhặt vài chiếc lá vàng, nắn nót viết ước mơ của mình lên đó rồi lặng lẽ thả trôi theo dòng nước. Không biết bao nhiêu ước mơ thời thơ bé đã xuôi theo dòng nước ấy mà trôi mãi về biển cả. Có ước mơ trở thành hiện thực nhưng cũng có không ít những ước mơ mãi chỉ là ước mơ ngây thơ, khờ dại thủa ấu thơ.

Những bãi sỏi sạch bóng hai bên bờ suối là chỗ đáp cho loài bướm cải đủ sắc màu trắng, vàng rực rỡ. Vào những ngày nắng đẹp, hàng trăm cánh bướm tụ lại, xập xòe đôi cánh, trông xa như tấm thảm hoa nhiều màu khe khẽ dập dềnh. Tôi thích chạy ùa vào giữa tấm thảm hoa lung linh sắc màu ấy để cho cả tấm thảm vỡ òa tung lên vô vàn những cánh bướm rực rỡ. Nơi đây cũng là nơi tập trung của vô số chuồn chuồn, keng keng. Những chú chuồn ớt đỏ rực, những con keng keng bé tí tẹo cánh màu xanh biếc, những chú chuồn ngô béo mập thập thò cánh xanh, cánh vàng thi nhau chao trên mặt nước.

Đông tới, trời se sắt lạnh. Nước suối như đông lại. Mặt nước được phủ mờ bởi làn hơi trắng nhẹ tênh, mỏng tang. Nước cạn hơn nhưng vẫn trong veo, mấy chú cá đòng đong cân cấn lượn vòng trong lòng suối cạn. Hai bên bờ, từng vạt hoa cải vàng rực rỡ như gom tất cả nắng ấm vào lòng để rồi nở bung lên sắc vàng làm ấm cả không gian. Những ngày này, bố tôi thường lội ngược dòng về phía đầu nguồn, hứng đầy hai ống bương thứ nước trong vắt rỉ ra từ lòng núi đem về pha trà. Thứ trà lâu năm mọc dưới chân núi mờ sương tự tay bố tôi chọn từng búp, vò rồi sao khô đem pha với thứ nước trong vắt ấy tạo nên một mùi hương đặc biệt. Mùi hương trà thoang thoảng, thơm ngọt, dịu nhẹ, quấn quýt trong không khí rất lâu. Nước trà sánh như mật, vị ngọt đọng mãi nơi đầu lưỡi làm cho những ngày đông bớt quạnh hiu, giá lạnh.

Chúng tôi lớn lên, dòng suối nhỏ chở tuổi thơ của tôi trôi xa mãi về nơi biển cả mênh mông. Bước chân tôi đã đi qua bao dòng sông, bao dòng suối trên đất Việt. Cảnh sắc nơi đâu cũng đẹp, cũng lung linh sắc màu. Nhưng không hiểu sao trong tâm trí tôi luôn nhớ về dòng suối nhỏ quê hương. Có lúc lòng thầm ước được quay trở về, được hòa mình vào dòng nước trong vắt như những ngày xa xưa.