Tháng Mười. Tháng tôi thích nhất trong năm. Khi cái nóng nực của mùa hè đã qua, khi cái lạnh cắt da cắt thịt của mùa đông chưa tới. Những cơn gió mùa khẽ về thật nhẹ nhàng như bản nhạc không lời du dương khiến cho tâm hồn chúng ta xao xuyến. Tôi thèm những buổi chiều không nắng chỉ có gió và mây…
Tháng mười. Những con đường sẽ dài hơn khi những buổi chiều không nắng tôi lang thang trong tiếng dương cầm của Richard Clayderman, nghe trong gió tiếng lá trở mình khe khẽ trước khi lìa cành, nghe tiếng cười trong trẻo của những cô cậu học sinh cấp ba trường nội trú nói chuyện với nhau về ước mơ mai này.
Và tôi nghe rõ tiếng bước chân khẽ khàng của tháng mười đang gọi mùa thu cho vàng ươm sắc nắng, cho trái thị của bà thơm lựng trong tiết trung thu vừa qua. Với ấm trà đượm hương của bố đã đánh thức tôi trong cơn mê ngủ. Cho hương cốm ngọt dịu lẻn cả vào trong giấc mơ với đôi tay mẹ giã nhịp nhàng. Tháng mười trầm buồn với ước mơ thật giản dị cho ngôi nhà nhỏ, nơi ấy có những chậu hoa hồng xinh tươi, có những bức tranh đượm màu cuộc sống, có tiếng nô đùa của trẻ nhỏ mỗi ngày.
Tháng mười, tôi như kẻ say nắng đắm chìm trên những nẻo đường có hoa xuyến chi trắng muốt, những bông hoa nhỏ xinh bình dị mà có sức quyến rũ đến lạ kỳ. Và đây, những vạt hoa còn đẫm sương, có tiếng dế gọi về từ ký ức hay con dế trở mình giữa trời thu mênh mang đánh thức những bông hoa còn ngủ quên trên con đường đến Tà Mung bồng bềnh sương khói.
Khẽ chạm tay vào những yêu thương xa xưa tôi bắt gặp nụ cười của mình trước những bông hoa bé nhỏ, hương hoa thật khó diễn tả thành lời mà sức sống của hoa thì thật mãnh liệt. Tôi yêu hoa xuyến chi, yêu màu trắng như mây của loài hoa mà ít được người đời yêu mến. Tôi thường ngắt những bông hoa mới nở mang về cắm như mang cả sự bình yên vào ngôi nhà nhỏ luôn ngập tràn yêu thương.
Tháng mười. Mẹ sinh tôi vào một ngày đẹp nhất trong tháng, ngày mà tất cả phụ nữ đều được tôn vinh. Tôi nhớ về mẹ với tất cả yêu thương và kính trọng. Mẹ là bến đỗ bình yên. Mẹ là quê hương cho ta khao khát tìm về, cho ta gửi gắm những ký ức của tuổi thơ với những cánh diều no gió, với đồng lúa vàng thẳng cánh cò bay. Với bạt ngàn hoa cải, vàng rực một góc trời khi mùa đông tới và tôi bỗng nhớ cái màu vàng ấy đến nao lòng.
Nước mắt muốn trào ra khi nghe trên truyền hình dự báo sắp có cơn bão đổ bộ vào đất liền. Mẹ lại một mình chống chọi với cơn bão, một năm quê mẹ có bao nhiêu cơn bão là bấy nhiêu lần con khắc khoải lo âu. Bố ra đi để lại mẹ một mình khi con đường phía trước còn dài dằng dặc, khi mẹ phải gồng mình chống bão, bão thiên nhiên cũng như bão trong lòng để nuôi dạy chị em chúng tôi khôn lớn.
Hứa với mình sẽ về bên mẹ trong một ngày giữa thu, nằm nghe mẹ kể những câu chuyện của cuộc sống hàng ngày trên quê mẹ với những phiên chợ quê bạn bè gặp lại tặng nhau mớ cua mớ cáy, với tình làng nghĩa xóm tối lửa tắt đèn có nhau mà những đứa sống xa quê như chúng tôi luôn thèm khát một chút tình quê như thế.
Tháng mười. Khi những chùm hoa sữa đang tỏa hương khắp các nẻo đường của thị trấn tôi như bị mê hoặc trong hương thơm nồng nàn ấy, tiết trời se se lạnh, những bước chân đi đã mòn vẹt các cung đường quen thuộc, hoa sữa đã ướp hương cho cả một thị trấn bé nhỏ đượm vị ngọt ngào để khi cơn gió heo may ngang qua hương hoa ấy sà vào lòng người mà nũng nịu. Và tôi đi, cứ đi trong vô định để cảm nhận hết mùi hương hoa mà mùa đã tặng cho tôi như muốn gom tất cả vào lòng làm quà cho tuổi.
Tháng mười, khắp các núi đồi của Lai Châu nhìn như những dải lụa vàng ươm khi đến mùa lúa chín. Gió đưa hương lúa mới đi khắp nơi như lời nhắn nhủ cho một mùa no ấm. Bỗng thấy sững sờ khi đứng trước một gam màu lãng mạn rất thu của thiên nhiên dành riêng cho mảnh đất “nơi cuối trời Tây Bắc”. Những thửa ruộng như những chiếc thang bắc lên trời, như “những nét vân tay” của người làm lên cây lúa cùng hòa quyện với những biển mây bồng bềnh. Lòng lại ngẩn ngơ trước khoảnh khắc đầy thơ mộng.
Dưới chân ruộng bậc thang, đám trẻ con người Mông tóc vàng hoe vì cháy nắng đang nô đùa dưới bầu trời của buổi sáng trong xanh, một vài em bé xíu xíu cũng cùng bố mẹ ra đồng, cái ô che nắng nơi bờ ruộng bé vẫn cứ ngủ ngon lành, có lẽ gió đã ru và vỗ về giấc ngủ để bé cảm thấy bình an và giấc ngủ được sâu hơn.
Bên cạnh những bông lúa trĩu hạt gặp gió khẽ đung đưa, lúa thì thầm gì với bé vậy, hay lúa kể chuyện cổ tích cho bé nghe. Xa xa những máy tuốt lúa từ thủ công đến công nghiệp cũng hoạt động hết công suất, khẽ khàng nâng những bông lúa trĩu hạt trên tay mới thấm thía biết bao mồ hôi công sức của người dân một nắng hai sương gieo no ấm trên những cánh đồng.
Những ngày tháng mười “ngày dụi vào đêm, vừa nhạt nắng đã loang mềm dưới trăng”. Tháng mười ơi trôi chầm chậm thôi nhé, tôi vẫn còn lưu luyến lắm sắc vàng như mật của nắng thu, mùi thơm say lòng của lúa mới và hương thơm nồng nàn của hoa sữa vẫn còn đọng nguyên vẹn trong tâm trí ta quá đỗi ngọt ngào.