N

ếu ai hỏi tôi yêu thành phố  Lai Châu nhất vào thời điểm nào trong năm, tôi sẽ trả lời rằng, tôi yêu Lai Châu nhất là vào tháng Ba. Chắc chắn thế, bởi Lai Châu tháng Ba rất đẹp, rất dịu dàng…

Lai Châu là thành phố trẻ thuộc vùng đất Phong Thổ xưa. Phong Thổ nghĩa là đất gió nên quanh năm Lai Châu có gió, lúc nhẹ nhàng như mây sớm, lúc ào ào trong cơn mưa. Địa hình thành phố nằm gọn trong thung lũng, bao quanh là núi thế nên Lai Châu luôn mang trong mình vẻ đẹp rất riêng.

Thành phố miền núi, thành phố dài như một tiếng khèn, thành phố tròn như một vòng xòe. Những con phố hiền hòa ẩn mình dưới những dải đồi thấp, uốn quanh những ngọn núi đá vôi lúp xúp. Thành phố của nhiều dân tộc cùng chung sống tạo nên những vẻ đẹp đa sắc màu, vừa truyền thống vừa hiện đại.

Ở đường tròn trung tâm thành phố, ở khu quảng trường là hình ảnh của những khu nhà hợp khối, những ngôi nhà cao tầng nhưng phía đầu vào thành phố, khu chợ San Thàng và ở cuối thành phố, ở Gia Khâu, Nậm Loỏng, là những ngôi nhà sàn, nhà đất, những quán chợ nhỏ – hình ảnh quen thuộc của vùng cao.

Lai Châu ngày nắng, nắng thênh thang rọi xuống từ đỉnh Pu Ta Leng, cả thành phố bừng lên bức tranh ngày mới. Dải mây sớm bồng bềnh trôi trên đỉnh Nùng Nàng. Tiếng gió vi vu thổi qua những rặng xà cừ, gió đuổi nhau thành những con sóng lăn tăn trên mặt hồ Thượng, hồ Hạ. Gió lang thang trên đường 58 – đường 30/4 – ngạo nghễ thưởng thức cảnh thành phố tươi tắn trong bình minh ngày mới. Lai Châu ít mưa ban ngày, nếu mưa thường mưa rất nhanh, vụt đến, vụt đi, như con gái lúc dỗi hờn, khóc đấy mà cười ngay đấy.

Nùng Nàng trong màn mưa thật dịu dàng, mưa như tấm rèm che trước núi, những sợi mây trong mưa cũng luẩn quẩn bâng khuâng… Lai Châu mưa đêm thường xuyên. Mưa đêm lạnh. Lai Châu buồn. Những con phố vàng vọt ánh đèn khuya, những rặng cây âm thầm như đang ngủ, thỉnh thoảng gió rung cho cây tỉnh giấc, xào xạc, rụng một loạt lá, chao lượn chậm chạp như lời chào từ biệt thinh không rồi nằm xuống đất im lặng… Mưa đêm Lai Châu, có gì như quay quắt, có gì như nôn nao, chầm chậm, nhẹ nhàng. Con phố hát một khúc nhạc đêm không rõ trong tiếng vĩ cầm của những chú dế lang thang.

Chợ phiên chủ nhật ở Nậm Loỏng, San Thàng luôn đông vui tấp nập. Bà còn từ trên lán, trên nương từ Lản Nhì Thàng, Sin Suối Hồ – Phong Thổ, Nậm Tăm – Sìn Hồ… đều mang sản vật xuống đây. Đến chợ để mua bánh dày, mua lợn con, mua củ quả, đến chợ để chơi, ăn một cái bánh, dắt nhau đi qua các mẹt bày hàng, các gùi, lu cở đầy màu sắc và mùi vị để hết buổi chợ vẫn không muốn về, cứ lưu luyến mãi mùi thổ cẩm, mùi hoa rừng, mùi bánh trái… của chợ vùng cao.

Chợ đêm San Thàng mới được thành phố mở ra để thu hút khách du lịch và quảng bá ẩm thực vùng cao. Chợ mở vào cuối tuần, chủ yếu là ẩm thực, có thắng cố, có rượu và xôi nếp bảy màu, các loại bánh dày, khẩu xén… Đi chợ đêm là phải ngồi với nhau trong quán, phải ăn gì đó, phải uống chút rượu và đi chậm thôi. Đêm vùng cao, trong ngan ngát sương lạnh, trong bâng khuâng hương rừng, chậm thôi nhé, để nhớ mãi về nhau…

Lai Châu cuối tháng Ba, sáng sớm, những con đường mờ sương. Trời không nắng. Cả thành phố khoác lên mình tấm voan trắng mỏng mảnh, nhìn xa, mọi thứ đều mờ ảo, không rõ. Những chị đeo gùi xuống chợ, nụ cười tươi trên môi. Màu thổ cẩm giản dị mà thân thương biết mấy.
Những dãy phố còn đang ngái ngủ bỗng ngân nga một sắc loa kèn đỏ rực. Phía xa xa, rặng trẩu đang trổ hoa, những chùm hoa như chiếc chuông tím nhạt, mơ màng, như gọi ai thức giấc, cùng thành phố đón bình minh lên. Lai Châu vào ngày mới với nhịp xe lăn bánh trên đường… Thành phố rất ít tiếng còi xe vì đường rộng, không có cảnh tắc đường, chen lấn, xô đẩy. Ngày mới, cả thành phố thong dong.

Buổi chiều, Lai Châu thênh thang gió. Ra đường buổi chiều, chỉ để ngắm hoàng hôn trên núi. Dãy núi xa tím sẫm, mặt trời hồng rực như một quả bóng nhẹ nhàng đậu trên đỉnh núi rồi từ từ lặn xuống. Tiếng chuông chùa ngân vọng xa xa…

Lai Châu lên đèn. Thành phố lung linh ánh điện. Những cột đèn trên đường 30/4 tỏa sáng đủ màu sắc rực rỡ. Đèn màu trên các hồ Thượng, hồ Hạ đều bật sáng, mặt nước lóng lánh phản chiếu bầu trời đêm đầy sao và ánh điện quanh hồ. Lai Châu xa xôi, nhưng không buồn tẻ như ai đó nghĩ. Quảng trường ban đêm đủ trò chơi cho lũ trẻ. Cỏ rất dày, có thể lăn ra đó mà hít hà mùi cỏ thơm dìu dịu, ngai ngái, rồi bước đi mà thấy hương cỏ vẫn phảng phất quanh mình.

Đêm, Lai Châu bình yên, nhịp sống chậm lại. Ai đó dạo bước quanh hồ. Ai đó đi xe quanh thành phố. Ai đó ngồi lặng yên trong quán nước để ngẫm ngợi xa xôi… Để đêm về, trong giấc mơ, vẫn còn cả một Lai Châu trong ánh đèn màu rực rỡ.

Lai Châu nhiều cây, Lai Châu nhiều hoa. Lai Châu tháng Ba hương chè thơm ngan ngát. Trên đồi chè, những búp non xanh mơn mởn, những bàn tay thoăn thoắt hái chè, mùi nhựa thơm lâng lâng say say…

Lai Châu cuối tháng Ba vẫn còn những cây đào phớt hồng, những cây ban trắng xòe nở những chùm bông cuối, vẫn đung đưa những chùm quả sữa ven hồ trên đường lên chùa Linh Sơn. Lai Châu vẫn vàng những bông dã quỳ nở muộn và trắng tinh khôi những bông trẩu xinh xinh. Và xa xa phía Gia Khâu, núi rừng vẫn đỏ những bông hoa gạo cuối mùa như ngọn lửa luôn vẫy gọi Lai Châu đi tới những ngày mai tươi sáng.