Có một khoảnh khắc chênh chao khi chạm vào những giọt sương giăng khắp các tàng cây vào bình minh, kéo theo cái lạnh mơ hồ phả vào làn gió trườn qua, mắt nhìn như thôi miên những chiếc lá sen già đang dần chuyển màu xanh sẫm ngả màu khói xám trong hồ càng nổi bật búp hồng sen cuối hạ…
Và tinh ý chút xíu, cảm nhận phố đang lan tỏa mùi đồng quê thơm ngọt hương nếp cốm mùa theo chân những gánh hàng rong len lỏi ngõ ngách.
Mùa thu đã lẩn khuất đâu đây, dù nắng vẫn tỏa màu mật ong giữa trưa phố đến hanh hao cả cây lá như gắng trút hết mùa hạ đang còn vấn vương.
Tôi đã có một chiều đầu thu đẹp như cổ tích với em, Hà Nội trong thơm mát hương sen được cắm trong chiếc bình sứ men lam dáng cổ, khi ngoài ô cửa kính bỗng bừng nắng sau cơn mưa như giông như bão giăng mù trời mới vừa dứt.
Vài tia nắng xiên qua cửa, tạo thành vệt sáng như mơ như thực nơi bàn trà, trên đó, em bày cốm Vòng với đĩa là chiếc lá sen tưoi xanh mướt, một bộ ấm trà sứ màu xanh ngọc, một búp sen bọc trà bên trong có vẻ bí ẩn…
Em còn nói vui, “chưa hết đâu anh, đây mới chỉ là khúc dạo đầu của chốn thần tiên”… Một tiệc tiễn hạ đón thu tao nhã, có chút liêu trai, em Hà Nội dành cho tôi, khách phương Nam.
Như một cuộc trình diễn nghệ thuật đầy mê hoặc, em cầm búp sen bọc trà, bóc nhẹ từng lớp cánh sen bỏ vào trong một cái bát thủy tinh pha lê, đến lớp cuối lộ ra những cánh trà, em khéo léo thả những cánh trà vào ấm…
Rất thong thả từng công đoạn, em rót nước sôi vào ấm trà, vào bát thủy tinh, thả ấm trà và mấy cái tách vào đó… Anh à, sen em ướp trà là sen Hồ Tây, lọai sen trăm cánh, có hương thơm nhất trong các loại sen. Trà em dùng ướp sen là loại trà Thái Nguyện cực phẩm, búp trà được hái từ sáng sớm sương còn ngậm, được ủ trong chum đất…
Tôi như đang trôi về miền cổ tích với những hạt cốm lá me xanh trong như mảnh lưu ly, mỏng tang như tà áo lụa của người thiếu nữ, phảng phất thơm dịu dàng nếp non, vị ngọt nhẹ trên đầu lưỡi, hòa cùng vị chát ngọt nồng ấm thoang thoảng hương sen của tách trà… Giọng em nhẹ nhàng như đang rót mật vào tôi…
Anh ở phương Nam, chắc lạ lắm với món quà mùa thu Hà Nội. Cốm Vòng là món ăn dân dã nhưng cũng rất sang trọng, thanh khiết của người Hà Nội, một món quà ôm cả mùa thu trong hương vị để tơ vương bao thi nhân ngàn năm kinh thành Thăng Long.
Ăn cốm tươi chỉ thuộc về những ai sành ăn và không vội vã. Người Hà Nội mua cốm từng chút một, không xô bồ, không gói to, không miếng lớn như những thức quà khác.
Cũng chỉ người sành ăn mới biết phân biệt cốm theo từng khẩu vị, hay từng khắc của mùa. Anh đang thưởng thức là cốm lá me, những mầm nếp mỏng dính như lá me, bé tí bay ra trong khi đang sàng cốm sau đợt giã cuối, loại cốm này ít và hiếm, chỉ đầu mùa cốm mới có, hạt cốm rời, ngọt đậm vị nếp non ngậm sữa đòng.
Loại thứ nhì nhiều hơn một chút là cốm giót (rót), những hạt nếp non sau khi giã, líu ríu nép dính vài hạt hay chục hạt vào với nhau, mềm, dẻo ngọt, màu xanh như ngọc, đậm vị giữa mùa thu.
Còn cốm mộc, thường dùng để làm bánh, nấu chè, hay các mỹ vị cực phẩm nhân gian khác, lại như hương vị muộn mằn cuối thu để nhớ…
Có một thoáng vụt qua, tôi có cảm giác mình đang trong một giấc mơ xuyên không, đang cùng em làm thần tiên quấn quýt giữa hương cốm hương sen. Sen vắt từ hạ sang thu, để thu gói mùa hạ trong hương cốm. Em Hà Nội là hương mùa hạ thơm sen hay là thu dịu ngọt hương cốm mới… Tôi cứ như đang bồng bềnh giữa hai mùi hương mùa sen cuối hạ, cốm đầu thu.
Đầu thu Hà Nội, từng vạt gió nhẹ như tơ nõn lướt qua, lọc không gian trở nên trong veo, càng làm cho phố mát hương sen cuối hạ, ngọt hương cốm đầu mùa. Ừ mà sao ai là người nghĩ ra gói cốm vào trong lá sen, ai là người nghĩ ra ướp trà trong hoa sen, để hương vị hòa trộn vào nhau như thể nếu không có thì không phải là mùa thu Hà Nội.
Trở về phương Nam, trong tôi còn đọng vị cốm Vòng, hương trà sen, và em trong một buồi chiều, như mang cả hương vị thu Hà Nội đẹp nhất, để tương tư mùa mãi không thôi.
