Trăng còn non chiều, đêm chưa trở dạ, gió thổi cầm canh, biển chòng chành màu mắt. Vinh như cây đèn biển cổ thành dắt dìu những đứa con ngoan khơi xa tấp bờ cập nhà. Còn cô cũng tên Vinh đến và ở lại thành phố này như một người đàn bà say trăng.
Chỉ ở biển người ta mới tường tận thời khắc giao ca nhịp nhàng giữa ngày và đêm, còn trăng là thứ báu vật dành tặng những tâm hồn ngưỡng vọng ánh sáng. Đàn bà mà không say trăng là thứ đàn bà hư hỏng. Bởi vậy mà Nam Cao đã bạo tay ném sự hư hỏng của Thị Nở vào một đêm trăng cuộc đời, không thế sao Thị trở thành đàn bà, Thị trở thành cái đẹp. Không thế Thị muôn đời chẳng được viết hoa. Thị trở thành phù sa đàn bà…
Vinh dấn thân vào cát mềm, trăng như một tấm đậu non mịn màng, người ta không nỡ cắn mà chỉ đành lướt qua trên bờ môi để xem kẻ nào mềm hơn kẻ nào. Cô mỉm một nụ cười hại não vì nghĩ trăng vẫn đang đi theo mình, như đã từng đi theo những triền đê, đi theo dòng sông Diêm cửa biển thiếu thời. Nơi mà cô đứng từ làng mình mỗi đêm và tự nhủ nó chính là một quầng sáng phù hoa.
Trăng trong veo. Trăng khỏa thân lõa luề dưới nước rồi chẳng phải bẽn lẽn cứ thế mà tràn lên mặt biển rồi bước nhẹ lên khoảng không nín thở thế gian. Đời trăng đã vốn đẹp từ khi cô còn chưa hiểu mình là ai. Có lẽ trăng đã trốn ra từ vùng sáng tạo của một gã họa sỹ gàn dở, cả đời bất mãn vì không pha nổi màu trăng. Giống như cô đến bây giờ vẫn còn hay tự hỏi sau những tinh tú lấp lánh trên kia là gì, đi mãi thì đến đâu hay cũng chỉ là nhiệm màu cổ tích.
Đã ngỡ đời mình là ngọn sóng rong chơi
Là lang bạt một cánh buồm mê mải
Mà ánh mắt, trên biển đêm hoang dại
Lại neo ta thảng thốt bến bờ này
Xác thuyền nào thăm thẳm giữa trùng khơi
Kể câu chuyện về tình yêu bất tử
Con ốc nào âm u lời lữ thứ
Trăng rắc tràn khát – nhớ những đôi môi
Trăng chói ngời xưa cũ của tôi ơi!
Người đàn bà say trăng, say những chói ngời, say những xưa cũ để lòng dạ bớt hẹp hòi bản ngã. Cô đặt lữ thứ xuống đôi chân mình, một nỗi cô đơn hãnh tiến, nỗi cô đơn muốn dẹp bỏ những thói đời những khuôn khổ tối bưng chật hẹp. Ánh trăng đôi khi làm con người ta thèm nổi loạn. Nhưng đó là sự nổi loạn của ánh sáng. Nếu như trăng núi man dại đến rùng mình khiến bầy sói hoang tru lên thanh vắng thì trăng biển lại suồng sã đến quê mùa khiến con giang chiều phải ấm lòng gọi bạn đường khơi.
Người đàn bà say trăng, tự chất vấn cảm xúc, chỉ có sóng, dẫu đã bạc đầu vẫn còn nông nổi. Nên biển, dài rộng thế vẫn chả khi nào lặng yên. Cô ném một con dã tràng vào lòng biển, khi chúng chưa kịp xe cát vì không muốn đứng trông những thành quả bị sóng dập vùi. Cô muốn nói: Dã tràng, mày cũng ngu ngốc lắm. Nhưng biết đâu, con dã tràng nhỏ bé cô tưởng chừng đáng thương tội nghiệp đó lại đang thầm mai mỉa cái ngu dại của cô.
Cô muốn bơi vào dòng trăng kia, muốn thử một lần chảy vào thứ ánh sáng ấy vĩnh hằng bởi khác xa lắm những khi đi về dưới vòm khuya sương lạnh, có cảm giác như nỗi buồn treo mình như những cánh dơi đêm. Có thể im lìm, cũng có đôi khi quẫy đạp, nhưng rồi sau đó lại rơi thăm thẳm vào bóng đen đặc quánh, bí hiểm. Nên đàn bà không say trăng cũng đáng sợ và hồ nghi bí hiểm như cánh dơi chùng đập tối vào đêm.
Cô cứ đi theo triền cát, theo triền gió, theo bờ trăng xóa nhòa ranh giới hư thực đảo điên, quẫy động trong giấc mơ, quẫy động trong ký ức, là những mảng màu như thế. Là cuộc sống chậm trôi như thế. Như chưa từng có bão gió nào qua. Cứ như thế rồi khuất chìm…
Nhưng thế nào, rồi trên bãi biển mặn ánh vàng kia, trong những ô cửa sáng đèn kia, lại chẳng có những nụ hôn, lại chẳng có tình yêu, lại chẳng có hạnh phúc hay khổ đau, dằn vặt? Thứ ánh sáng tưởng chừng có thể bỏ vào miệng kia rồi chảy khắp hồng cầu có làm người ta say, người ta ngất ngây, người ta lại muốn là một gã họa sỹ gàn dở nghiêng cây cọ mà khua lên trời đóng khung một chữ Đẹp.
Không hiểu sao chốn này khiến cô thấy mến yêu, gần gũi. Có lẽ vì nó giống với một bờ đầm trong ký ức, nhất là khi chiều tím đã buông, và ánh đêm dần xuống. Cô cứ hy vọng sẽ nhìn thấy chúng, những ngọn đèn chai thắp trong những con đó, dải đăng…mà ánh sáng của nó lan ra mặt sóng. Giống và gần gũi lắm với những ngọn đèn cô đã nhìn thấy trên con sông Diêm của mình, ao đầm tuổi thơ mình…
Ánh trăng thực tình chẳng bao giờ lừa dối, một tâm hồn đẹp sẽ thấy những dòng trăng ngôn tình, một tâm hồn cạn sẽ thấy bờ trăng hoang vu. Đừng bao giờ đem thứ ánh sáng hào nhoáng vô cảm vô hồn vô thực ra để lừa dụ đàn bà, nhất là những người đàn bà say trăng…
- Tản văn: Hồ Huy
- Thơ: Thùy Vinh
- Ảnh: Thùy Vinh – Thanh Nguyen – Minh Nguyễn
- Nội dung: Viết về Thùy Vinh
