Nắng bắt đầu vàng, nắng không còn ngập ngừng bẽn lẽn như ngày đầu xuân. Nắng miên man, mải miết, lang thang, rong ruổi trên cánh đồng, trên hè phố, xôn xao cùng gió trên vòm lá, để chiều tím…Hạ đã về.
Hạ về, chở thêm mưa vào nắng, ngàn cây kịp thay cho mình bằng chiếc áo dầy dặn và xanh hơn. Hoa gạo thôi rơi, không còn thắp lửa, nhưng cũng kịp trả ký ức cùng hoài niệm đủ đầy về lại tháng Ba. Nhường chỗ cho màu tím bằng lăng, mùi thơm nồng hương dâu da, màu đỏ rực rỡ của phượng hồng. Tất cả đang báo hiệu và lời mời chào rất đỗi thiết tha của Hạ…
Hạ về, sông mở lòng đón lũ trẻ chúng tôi tụm năm, tụm ba vui cười thoả thích tung tăng bơi lội. Rồi chúng tôi lại chạy dài trên triền đê chỉ trỏ nói cười, đua nhau thả diều dịp nghỉ hè hỉ hả. Nhìn những chiếc xà lan trên dòng sông Hồng nối đuôi nhau chở hàng, lũ chúng tôi nhảy ùm xuống sông, đón con sóng tấp vào bờ, đón niềm vui đơn sơ ngày ấy. Nhớ cái đầu đội nắng ngày hè của thằng Hồng, thằng Quang, thằng Huy cùng tôi đổ dế bên bờ đê cháy tóc. Cả những ngày vui sải bước trên cánh đồng tìm cào cào châu chấu. Hạ về, nắng nung cỏ thêm màu biếc, để cánh hồng thêm sắc đỏ phai, cây đắm mình trong nắng, bóng ngả nghiêng mải theo giấc mơ ngóng cầu vồng.
Tháng năm trôi rơi trên bậc thềm chênh vênh, có ô cửa sổ lớp học của tôi suốt mùa hè nắng rủ, nơi sân trường Nguyễn Gia Thiều từng mùa hoa phượng cùng Hạ tím đếm thời gian. Hẳn ai không nhớ vòm trời mây trắng, vời vợi tiếc nét mực tím vương dấu tay mùa Hạ. Xa rồi…xa lâu rồi những tán bàng xa ngái, xa mái ngói mờ rêu, xa ngôi trường cũ, xa những mùa hoa phượng, mùa bằng lăng tím, xa tiếng ve kêu trốn vào nách lá, tấu vang điệp khúc ru mùa hè. Nhớ cả lần chúng tôi kể cho nhau nghe câu chuyện bằng lăng tím đã được đọc, để đêm về vẫn mang màu tím vào giấc mơ.
“Ngày xưa Ngọc Hoàng có mười hai nàng công chúa. Tất cả công chúa, Ngọc Hoàng đều rất yêu quý như nhau. Mười hai nàng công chúa được Ngọc Hoàng đặt tên theo mỗi một loài hoa đẹp nhất. Và các nàng công chúa đều có tên của những loài hoa Ngọc Hoàng yêu thích. Riêng công chúa út sống lãng mạn, ưa thích màu tím, nên được Ngọc Hoàng đặt tên là BẰNG LĂNG TÍM. Cùng lúc đó ở dương gian, có chàng thư sinh nghèo, thấy hoa tím bắng lăng vừa đẹp, lại vừa dịu dàng. Chàng liền lấy về nhà trồng. Mỗi năm đến mùa hoa nở, chàng chết mê chết mệt với màu tím, đã đem lòng yêu loài hoa ấy. Công chúa út của Ngọc Hoàng, cũng rất say mê văn tài của chàng thư sinh này. Nàng xin phép Ngọc Hoàng được xuống dương gian làm vợ chàng, nhưng Ngọc Hoàng không đồng ý. Từ đó nàng công chúa BẰNG LĂNG TÍM sống trong suy tư, nàng khước từ hết lời cầu hôn của các chàng công tử trên trời, không đồng ý một ai. Bằng lăng tím ngày càng phai nhạt đi màu tím của mình. Còn chàng thư sinh nghèo chỉ yêu và si tình với riêng BẰNG LĂNG TÍM mà thôi…”
Bằng lăng tím tượng trưng cho tuổi học trò ngây thơ, trong trẻo, không vết nứt, tuổi đẹp nhất của đời người. Đôi khi vô tình trên phố ta bắt gặp loài hoa bằng lăng tím trong cái nắng chói chang, khoảnh khắc ấy, khiến lòng được dịu lại. Bằng lăng tím như thầm nhắc nét đẹp trong tâm hồn, khi tuổi học trò của chúng ta đã đi qua từ lâu…
Hạ về, Hạ khép cổng trường của ta, đâu rồi tán phượng cùng bằng lăng nghiêng nghiêng che bóng mát, đâu rồi tiếng guốc xôn xao cùng nụ cười giòn tan người bạn gái? Bồi hồi Hạ về giờ chỉ còn tiếng ve sót lại của một thời để nhớ, để thương… Hạ về… chúng tôi lớn lên mỗi đứa một ngả. Kẻ cuối trời, kẻ xa tít chân mây, đầu bây giờ đã hai thứ tóc. Thằng Hồng đã theo người bà yêu quý về với trời xanh mây trắng, khi tóc vẫn còn xanh và khi những chú ve còn trốn mình trong đất, chưa cất nổi khúc ru mùa hè…
Hạ về, tôi cầm trên tay mình hai mùa hạ. Mùa hạ tuổi thơ đã đi qua, bỏng rát mái đầu, nắng cháy sau lưng, nhưng hạnh phúc lẫn nhớ thương ngập tràn. Và mùa hạ hôm nay đầy dịch bệnh… Hạ về…Hoa đua nhau nở, chim chóc hoan ca, nhưng lòng giống như bài thơ viết dở, phải bỏ ngỏ. Những sợi nắng đan trên ngàn cây, trên cánh hoa, mà ta vẫn chưa bắt kịp nhịp khi mùa về, chùng hẳn lại.
Chưa bao giờ trong cuộc sống, con người ta phải trải qua những ngày tháng lo sợ, bất an. Những ngày tháng giãn cách xã hội vì dịch bệnh, còn bây giờ là ảnh hưởng kinh tế từ chiến tranh giữa hai nước châu Âu. Tôi nghĩ, ai trong chúng ta có lẽ cũng đều không khỏi ưu tư, muộn phiền. Liệu rồi đây mọi thứ sẽ trở lại bình thường, vẫn đẹp đẽ vẹn nguyên trong cuộc sống? Nhưng trên hết thảy, chắc rằng, mỗi người trong chúng ta, ít nhiều cũng có cách nhìn trìu mến, yêu thương, trân trọng về cuộc sống, muốn được sống chậm lại, cảm nhận về cuộc sống sâu sắc hơn.
Nắng trải vàng đi khắp ngả, khoác cả mùa lên sắc lá, sắc hoa, mong sao các em học sinh đạt kết quả tốt trong kỳ thi. Bằng lăng tím phố dài thêm ý nghĩa, các em luôn thơ ngây. Bằng lăng tím bồn chồn thương, bồn chồn nhung nhớ. Bồn chồn đến, bồn chồn tím khi đi, nụ cười bằng lăng buồn vắng..Khuya nay mùa về, phố ngủ được, mùa nằm sau lưng phố chẳng yên, chẳng thể chìm sâu, lòng thao thức, dõi mắt vào đêm phố có vui?! Phố thức đêm, phố ngủ ngày, buồn vương mặt nước, buồn vương hương mùa, băng lăng tím trĩu nặng nỗi niềm. Mai này phố thênh thang giật mình thức giấc, bằng lăng về, đến lúc lại đi…
Tôi cầm trên tay hai mùa hạ tím, mùa tuổi thơ, mùa hạ hôm nay. Nhưng rất tin, những mùa Hạ đi qua đời tôi đầy yêu thương cháy bỏng, của ngọt ngào và cả những tin yêu…