Trưa nắng. Ngọn nắng cuối thu không còn bỏng rát nhưng cũng vẫn găn gắt trong buổi trưa nồng nã. Cái nắng đủ để dẫn dụ người ta ghé vào trú chân dưới một vòm xanh dịu mát bên đường.
Trong thế giới của những chiếc lá, con người dường như luôn cảm thấy được xoa dịu tất cả mọi giác quan. Dưới vòm lá xanh mát ấy, tôi ngước lên nhìn ngàn vạn cánh lá rung rinh theo gió. Và vòm trời, dẫu trong xanh hay không, thì qua kẽ lá, những đốm nắng vẫn nhảy nhót như những đoá sao rơi.
Dưới vòm xanh ban trưa ấy, bỗng chợt nhớ quá khu vườn mùa hạ có tấm võng như tấm lưới cá mắc giữa hai cành cây. Tấm võng được kết theo hình quả trám bằng những sợi đay, theo thời gian, những sợi đay cũng ngả sang màu nâu sậm. Chúng tôi đã nằm trên cánh võng ấy mà đung đưa suốt dọc năm tháng ấu thơ trong khu vườn bốn mùa cây trái xanh tươi, và ngước nhìn lên vòm xanh có những đốm nắng mùa hạ như những đốm sao rơi xuống nhảy nhót cùng cây lá.
Năm tháng ấy đã đi qua tôi lâu lắm, nhưng mùi lá rụng cháy ngun ngún trong những buổi trời xâm xẩm tối, quyện vào hương rạ rơm, hương cơm mới thì luôn toả vào tôi thứ kí ức ngọt lành mê hoặc bám sâu như cội rễ.
Dưới những vòm xanh ấy, chúng tôi đã nằm nghe lũ chim ríu rít những câu chuyện đồng loại và mường tượng về thế giới của chúng. Một thế giới nhỏ bé nhưng luôn nhộn nhịp, huyên náo. Những đôi chân bé xíu không ngừng nhảy nhót, chuyền từ cành này sang cành khác, đôi tai dỏng lên nghe ngóng, cặp mắt như hai hạt đậu nhỏ xíu tinh anh ngó nghiêng khám phá thế giới.
Thỉnh thoảng, một loài chim nào đó cao hứng cất giọng hót trong trẻo vút lên khiến cây lá như xao động theo. Cây lá cũng có đời sống của chúng. Để có được những vòm lá biếc xanh toả bóng mát, cây đã phải trải qua bao bận trút lá để sinh trưởng. Mỗi một bận vặn mình trút đến chiếc lá cuối cùng, có lẽ cây cũng phải chịu đớn đau, ít nhất là lạnh lẽo khẳng khiu trơ tấm thân gầy guộc ra trong những mùa đông căm căm gió rét, nhẫn nại chờ những tia nắng ấm áp lúc xuân sang để nứt mình ra đón chào những phiến lá mới, rồi xanh mát lớn dần.
Đời lá cứ lặp đi lặp lại như vậy để đem đến sự sống cho một đời cây. Những loài cây hiện diện quanh đời sống của con người hoàn toàn không phải vô giác vô tri, chúng đem đến không chỉ sự xanh tươi, đôi khi những cái cây còn chất chứa biết bao nhiêu kỉ niệm, thậm chí có những cái cây im lìm đứng một chỗ mà trở thành chứng nhân, chứng tích…
Buổi sớm thành phố lay phay mưa, chợt thấy một quả thông khô nằm lẻ loi bên vỉa hè. Bất giác, theo thói quen, tôi ngước mắt nhìn lên.
Trên đầu tôi là một vòm thông xanh rời rợi. Những chiếc lá kim vẽ lên nền trời xam xám những hình thù ngồ ngộ, trông như một bức tranh chì đang bắt đầu được phác họa những nét đầu tiên. Vài con chim nhỏ lích rích trong cái vòm lá xanh ấy, có lẽ chúng vẫn đang mê mải với những câu chuyện đồng loại của chúng.
Những vòm xanh vẫn ríu rít đan vào gió, đan vào nắng, đan vào mây trời, đan vào kí ức tôi những hoài niệm khắc khoải, mơn man… Tôi thường tự hỏi, phải mất bao nhiêu thời gian để một cái cây bắt đầu đời sống, từ khi tách khỏi hạt mầm rồi trở thành đại thụ, cổ thụ? Mất bao nhiêu thời gian để có một vòm xanh ríu rít ban sớm, ban trưa trên tầm mắt rười rượi nhường kia?! Và rồi có ai nhớ đến hay tự hỏi xem, người nào đã trồng hàng cây cổ thụ này?
Thời gian vẫn lặng lẽ trôi qua tháng qua năm. Bao nhiêu bão gió đi qua một đời cây, những chiếc rễ vươn sâu vào lòng đất giữ cây ở lại, làm nên những vòm xanh cho chim chóc về trú ẩn, cho con người những bóng mát dừng chân. Và qua ngày tháng, dưới những vòm xanh, người ta thấy chỉ còn những réo rắt khẽ khàng từ nội tâm sâu lắng, từ chắt chiu đời lá nuôi cây…