Bầy Sẻ nâu không biết từ đâu sà xuống đậu kín trên mái ngói nghỉ chân cất giọng líu ríu khi bóng nắng đã ngả sang chiều.
Những cơn mưa mỏng tang, bất chợt kéo dài không lâu của những ngày giao mùa khi xuân vừa mới sang cũng đủ làm cho đám Sẻ nâu ướt sườn sượt. Chúng rúc đầu vào rỉa đôi cánh rồi xù bộ lông của mình ra rung lắc làm cho những hạt nước bám vào văng tung tóe. Những sợi nắng chiều xuân như ai dát mong manh chưa đủ độ ấm nên có những chú chim xòe cả đôi cánh rộng như hứng lấy từng giọt để hong cho mau khô. Một làn gió xuân lùa qua khẽ lay cành mai trước sân làm cho những bông hoa nở muộn rụng cánh nhuộm vàng cả một góc. Những chú chim cứ mãi mê khúc hoan ca của giống loài mình trên mái nhà giữa lúc đất trời đang ỡm ờ sự giao thoa. Đông đã qua nhưng dường như vẫn còn lưu luyến chia tay chúa xuân nên thi thoảng vẫn cứ phất một màn mưa bụi làm cho vạn vật lại phải nháo nhào.
Cô bé đang ngồi học bài chợt giật mình bởi khúc giao hưởng của thiên nhiên. Những chú Sẻ nâu vẫn cứ vô tư rỉa cánh, nhảy nhót qua lại trên mái ngói mà nào hay có người bạn nhỏ đang say sưa ngắm mình qua khung cửa sổ. Cô bé yêu loài chim này đến lạ nên chẳng dám cựa mình vì sợ chúng bay đi mất. Loài chim bé nhỏ thân thiện ấy từ lâu đã là những người bạn của mình trong những lúc học bài. Khoảng trời xanh be bé bên ngoài khung cửa sổ là nơi bé con thường thả hồn mình theo gió mây, theo vũ điệu và tiếng ríu rít của loài Sẻ nâu.
Chẳng phải lảnh lót như Họa mi, Sơn ca hay Chào mào, cũng chẳng phải khoác lên mình bộ lông sặc sỡ như Trĩ, Vẹt hay Công nhưng sao những chú Sẻ nâu lại mê hoặc cô bé đến lạ. Chỉ thoáng thấy những đôi cánh nhỏ bay lên, sà xuống rồi rúc đầu vào nhau đùa vui nơi mái ngói của loài lông vũ thân thiện này, bé con như được hòa mình vào khoảng không gian bao la bên ngoài kia. Những tràng âm thanh ri ri ri kéo dài rồi tan biến giữa nền trời chiều xám ngắt nghe sao thanh bình quá. Nhưng dường như có chút gì đó trầm tư chất chứa những nỗi niềm sâu lắng giữa chiều xuân neo đậu trên đôi mắt non trẻ, ngây thơ kia.
Ảnh: Tejas
Cô bé sợ cơn mưa xuân lại chùng chình giăng trên mái làm ướt những bộ cánh Sẻ nâu, sợ nàng gió đang vội du xuân vụt qua làm lạnh những thiên thần bé nhỏ. Ngay cả hơi thở của mình bé cũng cố kìm nén để không làm xao động không gian, để cho đàn Sẻ nâu đứng càng lâu càng tốt. Chính những chú Sẻ nâu làm cho những giờ học ở nhà bớt đi chút căng thẳng và cô bé tìm thấy chút thanh bình giữa phố xá nhộn nhịp, ồn ào, khói bụi.
Loài người đang dần làm mất đi sự cân bằng sinh thái giữa các loài bởi chính những hành động tàn phá thiên nhiên của mình. Hàng ngày trên đường đi học qua cánh đồng bỏ hoang nơi bầy Sẻ nâu hay sà xuống nhặt nhạnh những gì còn sót lại, cô bé thường thấy những gã săn chim giăng những tấm lưới vô hình cắt ngang nơi những đàn chim bay qua. Những chú chim bé nhỏ nào có biết những cái bẫy chết chóc được loài người gieo rắc hòng tận diệt sự sống của mình.
Chúng cứ vô tư bay lên, sà xuống rồi bất ngờ cả đàn lao đi vướng vào mắc lưới tung quẫy trong tuyệt vọng. Chứng kiến người ta nhốt cả đàn Sẻ nâu vào cái lồng sắt lớn, cô bé nước mắt lưng tròng thương lắm nhưng chẳng biết làm gì được. Chỉ nghĩ đến cảnh những chú chim bị người ta dội nước sôi cho giẫm đạp lên nhau đến trụi cả lông và kết thúc cuộc đời mình bằng những đĩa mồi trong các nhà hàng sang trọng, đôi mắt thơ ngây nhòe đi. Cô bé cứ mong sao đàn Sẻ nâu mãi về trên mái ngói, mãi hát khúc hoan ca của giống loài mà đừng đi đâu hết. Mỗi khi cả đàn cất cánh bay lên, bé con lại đứng tựa nơi song cửa ngó theo cho đến khi chúng khuất tầm mắt và tan biến vào không gian mênh mông. Hàng ngày ngoài giờ học, cô bé cứ thấp thỏm ngó ra khoảng trời xanh ngoài cửa sổ trông ngóng đàn chim trở về.
Những hôm vắng tiếng ríu rít, đôi mắt tròn xoe lại buồn rười rượi vì không biết chúng có bị vướng vào những chiếc bẫy vô hình vẫn thường giăng ngang trên đồng vắng ? Có nhiều hôm cả đàn đứng thất thần trên mái ngói. Âm thanh ri ri ri kéo dài chẳng còn vui tai mà nghe ai oán, khắc khoải như chúng vừa thoát khỏi sự bủa vây nào đó của loài người. Tiếng kêu gọi bầy, nhớ bạn gieo thêm vào trái tim non nớt của bé nỗi u hoài vì rất nhiều chú chim đã lìa đàn không trở về nơi mái ngói thân quen. Chao ôi vì sự thỏa mãn của riêng mình mà người ta đành tước đi mạng sống những người bạn của bé. Viễn cảnh một ngày không xa loài chim thân thiện này sẽ không còn tồn tại nữa.
Những chiếc lồng sắt lớn nhốt hàng đàn Sẻ nâu được đưa đi trong bóng nhập nhoạng của tà dương mỗi ngày. Cô bé không dám ra ngoài nhìn theo những người bạn nhỏ của mình. Tiếng kêu chiêm chiếp trong tuyệt vọng cứ văng vẳng xa dần bóp nghẹt trái tim bé. Những chú Sẻ nâu may mắn sẽ được bán cho những vựa chim chờ ngày người ta đến mua để phóng sinh. Hôm được bố chở đi dạo mát trên cầu vào ngày rằm, cô bé thiệt là vui chứng kiến những người bạn nhỏ sổ lồng về lại với thiên nhiên. Mắt bé dõi theo trong hồi hộp khi có những chú Sẻ nâu kiệt sức sau bao ngày bị nhốt loạng choạng đôi cánh rồi rơi xuống dòng nước.
Ảnh: Bùi Duy Phong
Rất nhiều chú chim trong số những đàn vừa được phóng sinh lại bị bắt vào khi những gã săn chim luôn giăng lưới gần đấy. Cái vòng luẩn quẩn vào ra trong tuyệt vọng, sợ hãi làm những chú chim gầy rạc. Những sinh linh bé nhỏ này không thể hiểu rằng mình là đối tượng cho những mục đích khác nhau của loài người. Kẻ vì tiền tìm mọi cách bắt cho bằng được bán cho người muốn làm phước cứu khổ cứu nạn. Rồi đến một lúc nào đó, chẳng những Sẻ nâu mà các loài chim khác cứ ngày một thưa dần và tiếng hót của chúng chỉ còn lại trong nhung nhớ của loài người mà thôi.
Những tràng âm thanh ri ri ri lại cất lên rộn rã. Cả đàn Sẻ nâu lại tung cánh vụt biến vào nền trời chiều để lại người bạn nhỏ đứng ngẩn ngơ bên cửa sổ nhìn theo. Mùa xuân đã về khắp mọi nơi trên từng cành cây, ngọn cỏ, cơn gió và trong cả tiếng hót của loài chim thân yêu này. Bức tranh mùa xuân với muôn sắc màu đang lung linh bên ngoài khung cửa làm cô bé thấy lòng rộn vui. Bao điều tốt đẹp được nhen lên với những người bạn nhỏ có bộ lông màu nâu xám và giọng hót thân thiện này. Cô bé hy vọng rằng mẹ thiên nhiên sẽ bao dung và chẳng bao giờ giận dữ khi muôn loài sống chan hòa cùng nhau để những người bạn Sẻ nâu mãi về trên mái ngói ca khúc nhạc vui mỗi sáng, mỗi chiều.
