Chợ quê thì thời nào chẳng thế, chẳng thiếu những xôn xao của người của biển. Nhưng nếu cứ đi xa thật xa cái quê hồn hậu ấy mà xem, có nhớ đến nôn nao hay không. Nhất là khi mỗi dịp Tết chuẩn bị ghé thăm, lòng người sẽ lại cồn lên những kỷ niệm dấu yêu, ngay cả khi kỷ niệm ấy vừa mới vèo qua nhu chiếc lá vàng cuối đông cách đó chẳng bao lâu.
Tết lại về, bao buồn vui, bao tính toán được mất như theo cả các bà các chị ra chợ, nơi đầu chợ cuối chợ, nơi bến bãi ven sông, nơi nào cũng ăm ắp nỗi niềm của mười hai thương nhớ. Có nỗi niềm nào mà không về đây, suốt mười hai tháng quanh quẩn đã qua với những chông gai hay tròn trịa. Đó là những câu chuyện nhà, chuyện đời, thậm chí kín kẽ hơn chỉ là những tiếng thở dài cũng theo nhau ra chợ.
Cái nhiều chuyện của người quê ấy thành ra lại có duyên, nó không còn là sự vô duyên như người ta cứ nghĩ là “lắm điều nhiều lời” nữa mà thành cái vòng hải hà cứ lặng lẽ trôi qua nhau mà ấm áp thân tình. Tôi như nghe được hơi Tết đang về, không rộn rã hân hoan trong mắt cô hàng xén, nhưng lại thấy được ăm ắp hi vọng về quà bánh, về áo cơm cho chồng con trong những ngày đầu năm xuân đến.
Có nhớ chợ không? Khi mà khắp các ngõ hàng của chợ, đâu đâu cũng râm ran bán mua, cũng nói cười suôn sẻ, và giữa những cười nói ấy, lời thăm hỏi về ngày Tết cứ thế cất lên, đon đả mà không khách sáo, họ sẻ chia với nhau mớ rau, củ hành, cái khăn cái áo cứ mơi mới thơm thơm đến xôn xao cả lòng.
Đó là chợ quê đấy. Nhưng tôi sẽ nhớ mãi cái chợ quê của tôi. Những chợ con con be bé, như đầy tiếng sóng của biển ngoài kia vọng về. Đang mặc cả hay ngó nghiêng giữa chợ, có khi lại giật mình ngỡ ngàng bởi một cơn gió nồng lên se lạnh, như có cả cái vị tanh tanh của cá của tôm kéo về từ bến bãi trong những ngày Tết vội vã ấy…
Nếu bạn về quê biển phiên chợ tết tất niên , chắc hẳn sẽ vô cùng thích thú trước cảnh trên bến dưới thuyền. Chỗ này nồng nàn hương hoa tết, góc kia đỏ thắm trái cây, gạo tám xoan thơm ngát và nếp Vò Gi trắng muốt vun cao trong thúng. Bạn có muốn mua nụ cười của con gái xứ biển hay không?
Xin hãy đến hàng cá mua vài con cá thu màu xanh thẫm đem về làm quà cho người thân. Sẽ được con gái vùng biển đon đả :“ Anh ơi ! Mua nhiều đi” . Và nụ cười giòn giã cùng ánh mắt lá răm sẽ vướng víu bước chân người trở về. Hình như hương xuân cũng ắp mặn của xứ biển đang giữ chân người lại.
Tôi đã đi xa. Nhưng đi xa là để luôn trở lại. Chợ bây giờ thị thành hóa mất rồi. Không còn cái màu đạm bạc cu cũ. Nhiều sắc màu của áo khăn, nhiều xanh đỏ của đào của quất. Nhưng thiếu ánh mắt nồng đượm khắc khoải của những bà những mẹ khi xưa. Họ vẫn còn đây.
Vẫn bên cuộc đời của tôi, vẫn luôn đứng chờ tôi trở lại mỗi khi Tết đến xuân về. Và hôm nay, trong chộn rộn mùa xuân, hương xuân như bay ra khắp mọi nẻo, tôi chợt thấy mình sao nhỏ dại, chẳng còn bụi bặm phong trần của xứ người, cứ thế, tôi tha thẩn giữa chợ, tìm một cành đào ưng ý, như tìm lại những chào mời mộc mạc ngày xưa…
Những ngôi chợ biển, bao nhiêu năm nay có lẽ vẫn bát ngát hải sản như thế. Nếu không tin bạn hãy về với Hải Hậu khi chiều buông, nghe tiếng sóng biển và tiếng chuông chiều vời xa, vợi xa. Ngắm màu hoa muống biển tím dịu dàng, cùng những cánh buồm rẽ sóng ra khơi. Bạn hãy ra chợ đi, nghe tiếng quê biển chào mời mua hàng, lòng người quê xa sẽ nôn nao khó tả lắm. Một cảm giác yêu quê, yêu cái hồn cốt vùng miền mà mình đang đến. Rồi chợt nhận ra quê người mà như quê mình .
