T háng Năm về, Sài Gòn những ngày này trời oi bức. Nắng mang theo từng hơi nóng hừng hực như xát vào da thịt cái ran rát nồng gắt. Nắng rải thảm vàng xuyên qua ô cửa, một sắc vàng óng ánh trong veo, lúng liếng như đôi mắt đứa trẻ thơ chưa vướng bận âu lo.
Vài ba cung đường hoa Bằng Lăng bắt đầu nhuộm buồn tím ngát vào lưu bút tụi học trò, hoa Muồng Hoàng Yến rũ xuống từng chùm yểu điệu vàng rực góc bịn rịn chia xa. Những cơn mưa chưa về gột mát trời mây thênh thang… Đâu đó trong tán cây cổ thụ ven đường những con ve đã bắt đầu dạo vang khúc ca râm ran muôn thuở. Phố vào hè!
Tôi đã cùng Sài Gòn đi qua bao mùa của tháng Năm và đã lưu giữ trong mình bao nhiêu kỷ niệm theo từng bước chân qua rồi nhỉ! Cũng gần hai mươi năm có lẽ, để giờ đây bàn chân đã quen quá những con đường, những tàn cây, những con hẻm ngoằn ngoèo sâu hút và cả những bụi bặm phủ đầy… Với tôi, nơi nào dấu chân đi qua nơi đó là kỷ niệm. Và tôi đã trân quý, cất giấu kỷ niệm vào sâu tim mình như thế. Mỗi lần dạo qua một cung đường, đi vào một con hẻm, thưởng thức một món ăn hè phố hay vô tình bắt gặp một quán cà phê nơi góc phố nào đó, lướt qua một gương mặt ai kia… Đều thấy mình như đã thân thương tự bao giờ. Đôi khi nhìn cảnh mà lòng như đi giữa những nhớ quên âm ỉ chẳng bao giờ nguội tắt.
Phố vào hè tôi đâm ra xao xuyến lạ. Tự nhiên tôi muốn dắt chính tôi tìm về những kỷ niệm đã ngủ yên thuở nào, quay lại thời sinh viên với bao ấp ủ về một chân trời mới gởi trọn vào ước mơ phố, cho nhớ thương lấp đầy khoảng không chung chiêng trong lòng đôi chút. Phải chăng sự rung động không đến từ những hào nhoáng bên ngoài mà đến từ những gì sâu thẳm bên trong?
Bạn có muốn cùng tôi đi qua nền tháng Năm của phố dưới những hàng cây rợp bóng để gió thả vài chiếc lá khô xuống tóc bạn, tóc tôi? Chúng ta sẽ dạo quanh giữa một rừng chóng chóng hoa dầu xoay tít, nhặt từng vốc đầy ắp tay những chiếc chong chóng màu vàng nâu bé xíu, tung mạnh lên cao rồi cười sảng khoái. Rồi tôi sẽ dắt bạn ghé lại mấy tiệm sách cũ nằm ẩn sâu trong con hẻm nhỏ, cùng nhau lục lọi, tìm kiếm những cuốn sách ưa thích, ta sẽ hả hê khi tìm được mà cười khúc khích. Hay chúng ta dạo qua khoảng sân trước nhà thờ Đức Bà và Bưu Điện thành phố một chút, nhớ mang theo một nắm thóc, mình rải ra rồi chỉ cần ngồi đó lặng thinh bạn sẽ thấy những chú bồ câu đậu xuống đường ung dung bước vòng quanh mổ thóc rồi dang cánh bay đi. Và còn nữa, hồi đó tôi thường đến một quán cà phê ở Thanh Đa, hãy cùng ghé vào, tôi sẽ chỉ cho xem góc bàn tôi hay ngồi ngắm mây trời gió nước và nghe nhạc Trịnh, quán mà tôi rất thích. Liệu bạn có muốn thong dong dạo phố phường trên nền tháng Năm như thế cùng tôi không? Nhưng nhớ là giữa con nắng tháng Năm rừng rực của Sài Gòn, với những người chưa quen nơi đây như bạn hãy tự tìm cho bản thân một chỗ trốn mình nhé. Tôi nghĩ là nên dạo chơi vào lúc chiều đã nhuộm màu ráng hồng trên nóc phố sẽ thi vị hơn, bằng không bạn sẽ thấy nắng tháng Năm Sài Gòn không mấy dễ chịu đâu đấy. Còn với tôi phố là nơi tâm hồn được vỗ về yêu thương da diết, nơi trái tim được ấp ủ với bao điều thân thuộc từ lâu đã trở thành máu thịt, nên những yêu thương luôn trỗi dậy thôi thúc bất kể mùa Hạ hay mùa Thu, hay những lúc phố gắt gỏng, đỏng đánh như người tình hay hờn dỗi tôi vẫn có thể chịu được và vẫn yêu.
Phố vào hè, chiều về, từng dòng xe tấp nập chen nhau, khói bụi mịt mù như cõng cả hoàng hôn màu đỏ gạch trên nóc nhà ai mà chuyển lưu hối hả. Nếu là ngày xưa, tôi sẽ thích lắm khi nhìn xe cộ vòng vèo uốn lượn như thế. Vậy mà giờ chỉ mong đứng từ ban công nhà mình lặng lẽ nhìn hoàng hôn lặn xuống sau bức tường xa xa rồi tia nắng cuối ngày tắt phụt loang lổ cả bầu trời đêm, thấy phố lên đèn trong bình yên là đủ.
Phố vào hè, cuộc sống mưu sinh càng nhọc nhằn tất tả, những giọt mồ hôi thấm đẫm lưng áo chiều tan tầm, những bàn tay gồng lên nặng nhọc đẩy xe hàng rong trong đêm muộn, những gương mặt xanh xao trước những dãy trọ ọp ẹp khu lao động nghèo phần vì nóng phần vì mệt, trở nên ưu tư hơn….Vậy mà phố vẫn thế, vẫn nghiêng mình chào đón, mở rộng vòng tay chở che mọi mảnh đời ngày này qua ngày khác với lòng bao dung vô bờ. Từ một thành phố của buổi đầu đặt chân đến. Xa lạ! những gương mặt và giọng nói không quen, với lối sống hào nhoáng xô bồ mà người quê phải giật mình thấy bỡ ngỡ, không phù hợp. Nhưng ngày ngày ở bên phố gắn bó rồi lại thành ra yêu thương, để từ đó phố như người tri kỷ. Tôi cũng vậy, ở một nơi xa đến hòa mình vào dòng chảy rồi tự nhiên yêu phố từ lúc nào không biết. Rồi ngày lại ngày cứ trở trăn bao nỗi niềm. Phố có hiểu?
Phố vào hè, đêm chưa bao giờ chìm lỉm trong mênh mông đen thẳm. Là do đèn điện chiếu sáng? Là khói bụi quyện vào sương? Hay do người Sài Gòn thao thức trong đêm hoài không ngủ được? Mà phố luôn lấp lánh những ánh đỏ, xanh, vàng quyện vào lòng đêm rực rỡ. Phố chắc hiểu có một người, mỗi đêm vẫn hay đứng ở ban công nhà mình ngước nhìn trời, thả vào đó bao dòng tâm sự, nên trả lời tôi bằng một tiếng rao sâu hun hút của cô hàng rong người miền trung nào đó. Trong đêm khuya thanh vắng, chỉ một tiếng rao cũng đủ sức lay động đến lạ lùng. Phố này, sao ở trong phố mọi thứ đều trở nên ẩn mật và đẹp đẽ đến vậy.
Nào, hãy nhắm mắt lại và cùng tôi dạo chơi trên nền tháng Năm của phố. Hãy cứ nhắm mắt như thế để tôi dắt bạn đi giữa những nhớ quên mà ta chưa có dịp nói cho nhau nghe. Tôi sẽ cùng những con ve kia hát khúc ca của tháng Năm. Khúc ca phố vào hè! Để phố được thấy nụ cười hiền hòa trên môi bạn, môi tôi, và chính trong lòng phố yêu thương.