Mường Lống – Hồn về từ muôn trùng

Tôi lên Mường Lống đã lâu lắm rồi, lâu như tiếng thở dài con trâu đẩy dốc, lâu như tiếng u ơ của rừng ngày đi lạc. Từ đâu và từ đâu, Mường Lống – Hồn về từ muôn trùng.

Tôi biết đến Mường Lống từ khi những bạt ngàn hoa mơ hoa mận hoa đào thế chỗ cho những sắc tím xanh tím quái ma mị liêu trai của mùa anh túc sung mãn nhựa, keo quánh vùng cao. Mường Lống từ đó không còn ẩn dật sau những làn khói nuông chiều phả vào hư vô những điều phiền muộn.

Puxailaileng hùng vĩ bốn mùa, ngất ngư bốn mùa, xa như một mũi tên bắn đi không trở về, gần như một tiếng hú trâu giục bò mỗi chiều văng vẳng Mường Lống, đâm xuyên vào rừng sâu như tiếng mõ của thầy mo mỗi lần hỏi trời, hỏi con ma rừng. Và bao người biết, tôi biết Mường Lống thân thương như một nhịp Còn cô gái Mông e ấp, nụ cười chàng trai Mông khỏa lấp. Nỗi buồn đi qua, niềm vui ở lại, tương lai như một chiếc khăn voan khổng lồ buông xuống lũng sâu rồi trườn lên đồi cao dịu dàng tháng ngày Mường Lống, thảo thơm tiếng chày nện bánh, nheo mày nhíu mắt ưng bụng người Mông.

Cái tên Cổng trời Mường Lống đã một thời gọi tôi gói ghém hành trang, giục tôi lên đường, vắt chân lên đồi, quơ tay vào núi, miên man mắt nhìn cổng trời, tim đập vựa mây, hồn gửi gắm khói sương miền tây xứ Nghệ.

Hơn 0 giờ, tôi cho xe chạy tà tà trên những đường phố quen thuộc, những làn mây ẩm ướt trên bầu trời như sà xuống thấp hơn bê bết vào những thứ mùi ẩm thực đường khuya, nào là xôi gà, nào súp cua, nào miến lươn, nào chim câu tần…Bấy nhiêu món ngon ở con đường Đồ Chiểu thành phố Vũng Tàu cũng đủ thức dậy những thăng trầm cảm xúc.

                                         Người dân Vũng Tàu vốn nghỉ sớm, nhưng riêng mấy con phố quanh khu vực này thường chống mắt thâu đêm. Quán ăn bắt đầu nhộn nhịp từ sau 0 giờ, đám nam thanh nữ tú đi chơi về, đám nhân viên vũ trường quan bar, cả những người Tây hiếu kỳ muốn hạnh ngộ những con đường thơm bóng tối. Thường vì thế mà cỡ ba rưỡi bốn giờ quán xá mới rục rịch tắt bếp ủ đèn.

Rẽ vào đầu đường Đồ Chiểu cơ man mùi như muốn dìu dắt con người ta đến cái đói đến cái khát một cách vồ vập đáng thương. Mùi phở bò dậy từ ngả rẽ vào giữa phố, bao trùm lên phố, bưng bít lấy phố như một cuộc sắm sanh ăn no, say nê quốc túy quốc hồn. Chiếc xe hổn hển ép côn, nó ồng ộc rú một hơi dài tăng áp rồi dừng lại dưới ánh đèn vàng chảnh choang hắt ra từ cửa quán miến lươn quen thuộc. Đi bao nhiêu phố, ở bao nhiêu vắng, sống bao nhiêu ngày món ngon thuần Việt, ấy vậy mà cái mùi vị món lươn xứ Nghệ chưa một lần lạc lối trong tôi.

Thấy bóng dáng tôi Hải đã lao ra như một con sóc chuyền cành nhanh lẹ Mường Lống đường rừng năm nào.

Trời ơi anh Huy, lâu lắm rồi… Ẻn ơi anh Huy ghé này.

Có người thân như tôi đến Hải mới gọi tên cúng cơm của vợ. Tên vợ Hải là Ẻn, một cô gái Mông xinh xắn như đóa hoa mận Mường Lống đầu mùa, sau này cưới xong đưa vợ đi phiêu bạt góc bể chân trời Hải gọi vợ là Mây. Hải là trai phố Vinh, một lần đưa tôi đi rừng tình cờ phải lòng bông mận đầu mùa đơm khuy.

Ẻn bước ra áo quần thành phố nhưng không giấu nổi nụ cười e ấp Mường Lống, đôi chân thoi đưa những đêm khèn người Mông và đôi tay líu ríu mấy bận đàn môi.

             Đồ mồi bày biện. Rượu thêm lời chào. Chu cha cái thứ rượu quê men mùa cất từ Mường Lống, cái vị ngô tươm tất quán xuyến vừa uống vừa gật, vừa say vừa gù. Tôi xuýt xoa như sống lại những ngày trên rẻo cao. Món lươn thành Vinh gộp chung với thứ rượu ngô bén nồi cứ làm máu tôi tụ vạ bảo ban lũ hồng cầu nhảy nhót. Tình như mấy bận xuân về Mường Lống, say như mấy nả hạ đổ Mường Lống, thương như mấy khoảnh thu ngưng chập choạng cánh đồng vùng cao.

Cháo lươn đã là đặc sản nức tiếng của phố Vinh, nhưng miến lươn cũng đang dần tôn vinh thứ sản vật ruộng đồng xứ Nghệ này. Trong danh sách 15 món ngon vừa được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam lập đề cử lập kỷ lục châu Á, thì miến lươn xứ Nghệ hiện diện như một quốc hồn. Bởi vậy ngồi giữa lòng thành phố Vũng Tàu người ta xì xụp, người ta ứa nước mắt chan nước mũi để trôi chảy vào gan ruột thứ sản vật thành Vinh cũng là lẽ thường tình, đâu có gì lạc loài khó hiểu.

Ẻn vốn kiệm lời. Trong hơi cay từ đĩa lươn xào xênh xang ớt, trong hơi say từ ly rượu khuya gửi gắm cố hương, đôi mắt người đàn bà Mông như ánh cầu vồng bươn bả những nụ buồn xuống thung sâu dịu ngọt. Ngước mặt lên trong trong khóe mắt cô nhìn tôi thủng thẳng:

Anh Huy này, mai mốt có rảnh anh đưa Ẻn về Mường Lống được không? Ẻn nhớ bản quá…

Tôi thoáng bối rối, lóng ngóng như người thầy mo tay run run khua khua con gà mà cúng trước cây nêu ngày tết. Nhưng rồi dạn dĩ bôn ba ném tôi trở lại bằng một câu dửng dưng đủ lý thiếu tình:

Ơ hay cái cô này, tấm bé lắm hay sao, hồn cô cô giữ, hồn tôi tôi giữ Mường Lống ai chỉ đường ai? Nói xong tôi chạnh lòng xéo mắt nhìn thằng em. Hải đặt ly rượu xuống chực đưa tay lên gãi đầu nhưng thoáng chốc lại cầm ly rượu lên ngửa cổ ực một nhịp ngọt ngào. Buông ly đánh cạch một tiếng giữa bàn rồi khà lên một hơi man dại…

Khuya về bấm vào khoảng không gian ẩm ướt ngoài kia những giọt thanh vắng. Ồn ào khách đến, xì xụp khách đi. Mùi phấn son vũ trường quán bar ngưng tụ, mùi khét ngọt của những điếu xì gà cháy dở găm vào mái tóc, hỗn độn tiếng nhạc mê cuồng còn lả lơi trên tay áo mấy cô nàng xuân xanh. Cả những anh chàng Tây mắt xanh đắm đuối những tô miến lươn lặn ngụp cay nồng.

Cả ba chúng tôi như nhập đồng trong mê mải men ngô, trong thứ hành ngò ớt xanh ớt đỏ, trong vị béo ngậy của những con lươn lặn lội nơi ruộng nơi đồng. Hình như nhớ thương là lúc để con người ta thắp sáng những ngả lòng tăm tối. Phải chăng yêu thương là lúc thúc giục những mưu toan lắng xuống đời thường. Và cơ hồ trái tim luôn phải run rẩy trước manh nha tiếng gọi quê hương.

Tôi lại nhớ ngày lên Mường Lống khi mắt chắn bởi núi, khi lòng mờ bởi mây, chỉ có tiếng gọi của chính tôi dội vào vách mà quay trở lại. À thì ra chỉ có tiếng gọi từ lòng mình, âm thanh của chính mình sẽ không bao giờ bỏ mình mà đi. Cũng giống như rừng có dài mấy đường dao đi, khe có khẳm mấy đường trâu về, con dao găm mình, con trâu dắt tay chẳng bao giờ bỏ rừng quên thung.

Đêm như hối thúc một điệu khèn. Đêm như mê man than hồng củi lửa. Đêm như đáy mắt sâu bùa nhau. Đêm như đinh đóng cột trên những mái kèo Mường Lống. Đêm như con ma nhà đi hoang ba ngày tết. Và đêm bảo dạ bảo bụng những cái vẫy tay chào.

Ba chúng tôi chẳng ai nói với ai một lời. Rượu ai người nấy uống. Hồn ai người nấy giữ. Tình ai người nấy cầm. Mường Lống ai chỉ đường ai. Chỉ có đêm xe duyên những đoạn lòng chùng, chỉ có đêm chọc thủng những bầu nhớ nhung, chỉ có đêm xe chỉ luồn kim những manh áo gấm hoa đã bừng lên bao mùa trên cao nguyên Mường Lống. Có đôi khi tôi ước thà là con bò vạm vỡ ngày hội. Có đôi khi tôi thà ước là con gà quanh quẩn nhặt thóc vườn thênh vườn thang. Có đôi khi làm một điệu khèn người Mông đập vào vách đá, quay về vách núi mà tháng ngày cặm cụi yêu thương. Một khuy áo xinh. Một ly rượu ngô nồng. Mường Lống – Hồn về từ muôn trùng…