Mới ngày nào những cây phượng vĩ trồng trong sân trường, trên vỉa hè đường phố chỉ còn là những cành trơ trụi khẳng khiu như không còn nhựa sống. Quên bẵng đi một dạo, chợt ngỡ ngàng nhận ra tán lá xòe rộng tự khi nào. Trong cái khoảng xanh của lá non, lá già là những chùm nụ mầu xanh thẫm. Ngủ qua một đêm thôi, trên từng cành, hoa phượng bắt đầu thắp lửa. Muôn vàn búp non xen lẫn muôn vàn bông hoa rực đỏ.

Hoa gạo chỉ là những đốm lửa nhỏ, còn hoa phượng mới là những vầng lửa lớn như đốt cháy không gian. Có lẽ vì thế mà mùa hè luôn nóng chăng? Phải chăng nắng và gió và mưa đã trộn hòa để làm nên cái mầu đỏ tuyệt vời đó? Hoa phượng bắt đầu tô điểm trên các sân trường, đường phố. Tất cả như đẹp hơn, rực rỡ hơn. Chao ôi, cái mầu đỏ nồng nàn. Khát khao và dâng hiến. Như nhắc nhở một thời áo trắng ngây thơ và vô tư.

Sân trường nào cũng trồng rất nhiều phượng vĩ, bởi nó dễ trồng, sống khỏe, không đòi hỏi ân cần nuông nịnh. Khi chúng tôi vào học thì hầu hết những cây đã già, gốc to chừng hai người ôm, lớp da phong sương bạc phếch như mầu đất ải. Thỉnh thoảng lại có những cái rễ hứng chí đâm trồi lên như những con rắn lớn đang trườn trên mặt đất. Hiền lành và thân thuộc. Dáng đứng nghiêng nghiêng, bền lòng hứng chịu bao nhiêu gió giông bão tố. Ngẩng đầu kiêu hãnh với trời, với đất. Những cây phượng vĩ đã gắn bó với nhiều thế hệ học trò khi ngồi trên ghế nhà trường phổ thông. Biết bao kỉ niệm, cả yêu thương lẫn giận hờn, đong đầy trong kí ức cùng nhiều ước mơ ấp ủ trong con tim bé bỏng.

Những ngày đầu hè nắng và nóng, từng tốp từng tốp học trò ra gốc phượng tránh nắng. Nhóm đọc sách, nhóm ôn bài, nhóm chuyện trò rôm rả. Tán cây xòe rộng một vùng rộng lớn như che chở, như vòng tay người mẹ hiền ôm lấy đàn con. Ngẩng mặt nhìn lên chỉ thấy mầu xanh tầng tầng lớp lớp. Say nồng và nôn nao. May mắn lắm mới có vài ba hạt nắng mảnh mai xuyên qua kẽ lá, đậu xuống nền đất chấm sáng lung linh. Râm ran triền miên bản tình ca mùa hè là tiếng ve sầu: “Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng / Em chở mùa hè của tôi đi đâu…”.

Nghe tiếng chim ríu rít mà như thấy cả nhịp sống sinh sôi đang rạo rực trong cây. Mỗi lần gió thoảng qua, những chiếc lá nhỏ li ti nhẹ nhàng rụng xuống như bông tuyết mùa hè. Tươi mát dịu dàng vào những ngày nắng gắt, xinh xắn mộng mơ vào mỗi sớm mai. Trời cao, mây trắng lãng đãng phiêu du. Thỉnh thoảng lại có những cơn mưa rào đầu mùa bất chợt, thơm nồng mùi đất.

Giữa cái tán lá xanh mướt ấy là những chùm hoa đẹp đến lạ kì. Hoa phượng không mọc riêng lẻ mà kết thành từng chùm lớn. Cánh hoa mỏng manh mềm mại, êm mượt như nhung. Kiêu sa và lộng lẫy. Như người con gái vào tuổi dậy thì. Nhụy hoa mầu vàng và dài như đuôi loài chim công, chim phượng. Hẳn vì thế mà người ta gọi là phượng vĩ chăng? Những chú ong chú bướm lúc nào cũng cần mẫn sớm tối lượn quanh hút mật trong mùi hương hăng hăng, xen lẫn vị chua nhè nhẹ. Như gợi nhớ, gợi thương. Như mang nặng nỗi niềm hoài cảm thật êm thật khẽ.

Mùa hè sẽ chẳng còn gì nếu thiếu đi sắc đỏ của hoa phượng cùng tiếng ve ngân. Nghỉ hè rồi. Lũ học trò đầu cấp và giữa cấp vui vẻ bàn tán những dự tính sẽ thực hiện trong ba tháng nghỉ hè. Còn chúng tôi sẽ chấm dứt một thời áo trắng. Thoáng giật mình. Thì ra mình đã lớn. Một thoáng ngơ ngác, một thoáng bâng khuâng, lòng dạ xốn xang. Những ngày cuối cùng của thời học trò đang trôi qua, trôi qua. Những cặp mắt nhìn nhau như sắp khóc. Phải chia xa mái trường, phải chia xa cây phượng vĩ trong sân trường thật rồi. Phải khép lại trang vở học trò, để rồi lại mở ra một trang mới của cuộc đời.

Những cây phượng vĩ chừng như cũng xúc động. Nó lao xao như chia sẻ cùng vòng tay mở rộng. Ba tháng mùa hè cửa trường sẽ đóng lại. Ba tháng không tiếng trống, không tiếng cười nói vui đùa của lũ học trò. Nó đứng trơ vơ nơi sân trường, giữa cái biển nắng oi nồng, giữa những trận ào ạt gió giông, chầm chậm thả vào tầng không từng cánh hoa như người đếm lùi thời gian.

Khối đứa trong lũ chúng tôi mới hôm qua chỉ chịu đứng sau “quỷ và ma”. Thế mà chỉ qua một đêm thôi, sớm nay tự dưng chững chạc hẳn ra. Những bước chân chậm rãi, nhẹ nhàng và tĩnh lặng. Suy ngẫm một chút cho mình, một chút cho bạn. Mắt nhìn mơ mộng xa xôi, nâng niu một cánh hoa phượng, ép nhẹ vào cuốn sổ lưu niệm, ghi lại khoảnh khắc kết thúc những tháng năm gắn bó với thầy cô, với bạn bè, với từng gốc phượng.

Cho đến hôm nay tôi không còn trẻ nữa, không còn phải vội vã bước gấp sợ muộn học, không còn phập phồng lo lắng cho mỗi mùa thi. Nhưng hoa phượng thì vẫn đỏ, tiếng ve vẫn ngân nga chẳng giây phút nào dừng. Tôi ước ao được một lần ngồi dưới gốc cây phượng vĩ, bỏ lại sau lưng những tiếng thở dài, bỏ lại sau lưng mọi chộn rộn lo toan thất thường. Để được nhìn lại dấu chân tuổi thơ trong veo chưa hề vướng bận bụi trần còn in đâu đó trên sân trường.

Tôi yêu mùa hoa phượng. Yêu một thời áo trắng thân thương. Yêu từng gốc phượng sần sùi mà một hai thằng bạn khắc tên mình lên đó. Tôi yêu những nụ hoa vừa hé nở, yêu luôn cả những cánh hoa đã mãn khai khẽ rụng nghiêng trên mặt đất. Xin vạn lần cảm ơn người đã mang cây phượng vĩ vào Việt nam. Xin vạn lần cảm tạ người đầu tiên trồng phượng vĩ trong sân trường.