Một sớm mai thức dậy, mở cửa ra gặp ngay cơn gió ào vào phòng mang theo một chút bụi mờ, một chút mây trêu ghẹo làn tóc còn đang rối, vuốt ve đôi mi còn đang mơ màng…Gió mùa đã thổi rồi sao!
Có cô em gùi quẩy tấu xuống núi, đã thắt chiếc khăn len xanh đỏ trên đầu, đôi bắp chân tròn lẳn đã được quấn xà cạp đen kín lên quá gối, hát trong gió, gió từng cơn từng cơn trườn từ chân núi lên rồi lại lướt ào ào từ trên đỉnh núi xuống, trêu váy em tung xòe.
Dưới chân em rợp trắng hoa xuyến chi, bản làng vừa gặt lúa nương xong, chưa đến lúc làm cỏ rẫy nên xuyến chi cứ thong thả mà nở hết lớp này tới lớp khác, cứ hồn nhiên bung, hồn nhiên nghiêng dưới gió mùa, hồn nhiên thả bay những cánh trắng muốt vào không trung.
Có lũ trẻ xuống núi, trên tay cầm tập sách vở nhàu, gió làm rối tung những sợi tóc hoe hoe vàng, gió làm đôi môi ngả màu xam xám, gió còn vô tình làm rộng thêm vết rách nơi vạt áo hoa. Đối với chúng trẻ, mùa gió rét dài thật là dài…
Gió mùa đã thổi, bản làng trở nên u trầm hơn, người già bắt đầu ra nương rẫy ít hơn, chiều chiều lửa được nhóm lên từ rất sớm, lúc mây chiều giăng qua lưng núi cũng là lúc khói bếp từ những mái gianh cuộn lên lẫn vào mây, những nồi sắn luộc, những chõ mèn mén nghi ngút khói đã chờ người từ ngoài nương rẫy trở về cùng chân ngựa lộc cộc, cùng khèn môi xốn xang..
Khèn môi lẫn vào gió âm thanh cũng lạ lắm, lúc dặt dìu, lúc thảng thốt, lúc đau đáu một nỗi niềm của những người con sinh ra trên núi, lo cái ăn những này giáp hạt, lo cái mặc những ngày rét mướt, lo con đường cái chữ xa xôi, lo chiếu chăn cho mùa chung đôi…
Mùa chung đôi cũng bắt đầu cùng mùa gió thổi, có phải như thế lửa sẽ hồng hơn dưới mái gianh sương ướt, có phải như thế sẽ bớt lạnh lẽo đêm dài trên rẻo cao, có phải như thế chõ mèn mén đầy hơn, có phải như thế đường xuống chợ đỡ rát chân hơn, có phải như thế bản làng bớt sợ gió mùa hơn…?
Bản làng trong những ngày gió mùa nhịp sống có vẻ như chậm lại một chút, không hối hả giành bắp ngô bông lúa với nắng mưa bởi chúng vừa được cất gọn gàng trên gác bếp rồi, đây đó đàn bà con gái bắt đầu kéo lanh xe chỉ xanh chỉ đỏ, khâu váy, thêu thùa, đây đó tiếng con trẻ ríu rít gọt con cù con quay, đây đó tiếng chuông leng keng đủng đỉnh của những chú bò gặm cỏ khô trên sườn đồi, đây đó tiếng ngựa hý khoan thai giữa trời chiều, đây đó tiếng chim gù biếng nhác…
Em quàng chiếc khăn len màu vàng chanh lên cổ, đi qua vạt cỏ may đón gió chiều, bông may nghịch ngợm găm đầy gấu quần, hồi nào ấy sẽ có người mê mải gỡ cỏ may cho em, hồi nào ấy gió làm khăn em bay sẽ có người quàng lại, hồi nào ấy tóc em rối sẽ có người vuốt nhẹ, hồi nào ấy xa xôi…thảo nào gió mùa lần này mênh mang thế, gió ơi!
Một sớm mai thức dậy, mở cửa ra gặp ngay cơn gió ào vào phòng mang theo một chút bụi mờ, một chút mây trêu ghẹo làn tóc còn đang rối, vuốt ve đôi mi còn đang mơ màng…Gió mùa đã thổi rồi sao!Đàm Hải Yến