Xuân Lộc lại đón tôi vào giữa tháng năm. Cơn mưa chiều lất phất cộng với mùi hơi đất bốc lên ngai ngái chẳng đủ để cản bước chân của người con đang muốn đi về. Mà nghĩ cũng lạ! Một năm có dăm bảy bận về quê, ngắn dài đều có đủ. Thế mà trong lòng vẫn dâng lên cảm giác bồi hồi khó tả.
Nhắc tới Xuân Lộc, người ta sẽ nghĩ đó là huyện miền núi của tỉnh Đồng Nai, nằm giáp ranh với Bình Thuận. Nơi có ngọn núi Chứa Chan – ngọn núi cao thứ hai ở Nam bộ sau núi Bà Đen với những dòng suối không bao giờ cạn nằm giữa những rừng cây xanh mát, những ngôi chùa thoáng ẩn thoáng hiện trong mây, vườn trà của vua Bảo Đại hay nhà nghỉ mát của toàn quyền Pháp.
Còn tôi! Tôi nghĩ đến ngôi nhà lợp bằng ngói cũ kỹ của ba mẹ tôi nằm cạnh đường ray xe lửa, tiếng còi tàu vang lên lanh lảnh giữa đêm khuya, những vườn điều trải dài tít tắp lên tận ngọn đồi hay đơn giản hơn là hít thở bầu không khí trong lành căng phồng lồng ngực. Có lẽ sống ở phố, làm việc ở phố, hít thở bầu không khí đặc quánh khói bụi làm cho tôi có cảm giác như mình sắp “ bội thực”. Tôi muốn về tìm lại chút bình yên. Tôi quyết định sẽ dành trọn vẹn một ngày ở quê.
Buổi sáng, tôi giật mình tỉnh giấc khi nắng còn chưa kịp qua đầu ngọn cây phía trước nhà. Thật quá sớm so với thường ngày. Ăn vội gói mì tôm mà mẹ tôi vừa mới pha chế, tôi khoác lên mình chiếc áo lao động còn vương mùi mồ hôi buổi hôm trước, đôi dép tổ ong huyền thoại của ba cùng chiếc nón rộng vành của mẹ.
Tôi liếc nhìn mình qua gương rồi tự mỉm cười; có khác gì nông dân thứ thiệt đâu nhỉ? Hăm hở vác chiếc cuốc trên vai, tôi bước ra vườn. Tháng năm, khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống làm cho đất mềm hơn cũng là lúc mẹ tôi bắt đầu tỉa đậu. Thế thì hôm nay, tôi sẽ cùng tỉa đậu với mẹ trên những khoảnh đất trống phía sau vườn.
Những nhát cuốc đầu tiên mạnh mẽ bao nhiêu, uy lực bao nhiêu thì càng lúc càng yếu đuối bấy nhiêu. Nắng bắt đầu gắt lên, đôi bàn tay bắt đầu phồng rộp và những bước chân tôi bắt đầu liêu xiêu. Hoá ra nó chẳng hề đơn giản như mình vẫn nghĩ. Liếc sang bên cạnh, mẹ tôi vẫn miệt mài làm công việc của mình. Không lẽ tôi phải bỏ cuộc giữa chừng?
Mẹ tôi dường như quá thấu hiểu nổi khổ của đứa con trai lâu ngày không quen cày cuốc nên nhắc khéo: vào làm con gà cho mẹ. Chỉ đợi có thế, tôi nhanh chân phóng vào nhà như sợ hồi lâu mẹ tôi sẽ đổi ý. Cảm giác như mình giống hệt một đứa trẻ đang lười biếng trốn việc chứ chẳng phải là người đàn ông gần bốn mươi tuổi đầu. Nếu các con tôi biết chuyện này, hẳn chúng sẽ cười: ba có khác gì con đâu! Mà nghĩ cũng đúng, tôi đứng trước mặt bà nội chúng thì có khác gì chúng trước mặt tôi, cũng là những đứa trẻ trong mắt thôi mà.
Buổi trưa, tôi ngồi vào bàn hít hà muốn thịt gà kho thơm phức, nếm chén canh rau mới hái sau vườn, gắp miếng cà muối mặn của mẹ mà thấy ngon đến lạ. Có lẽ vì đói, vì đã quá quen với những thức ăn từ chợ nên những thứ dân dã này làm cho vị giác của tôi thay đổi, ngọt đâu xuống tận đáy lòng.
Ra vườn, tôi đặt lưng nằm trên chiếc võng mắc giữa 2 thân cây. Gió thổi hiu hiu, tiếng chim rói rít trên cành như đang tấu khúc hát ru đưa tôi vào giấc ngủ. Không cần máy điều, không cần quạt điện mà chính những làn gió mát rượi này là chiếc điều hoà của đất, của trời đưa tôi vào giấc ngủ như những ngày thơ.
Buổi chiều, tôi tha thẩn dạo quanh vườn nhà. Gốc mít, gốc ổi ba trồng ngày nào nay xum xuê trái. Nhón tay hái trái ổi, tôi đưa ngay vào miệng cắn ngon lành mà chẳng cần phải kì công như mua ở chợ về. Thấy mẹ đang lọ mọ nấu bữa cơm chiều, tôi hỏi: sao mít chín ngoài cây mà mẹ không hái? Mắt mẹ đượm buồn nhìn xa xăm mà trả lời: hái vào rồi có ai ăn.
Tôi sực nhớ là giờ trong nhà chỉ còn ba với mẹ thủ thỉ bên nhau. Con cái tuy đông nhưng giờ tản mác mỗi đứa một nơi, chẳng ai ở gần. Nhớ ngày ấy chúng tôi tranh nhau từng trái ổi, múi mít mà giờ đây chúng lại lăn lóc trong vườn. Nghĩ thật xót xa.
Đêm, tôi nằm cùng ba trên bộ phản đặt góc nhà. Bộ phản bằng gỗ sao, rất dày, đen bóng theo thời gian bởi mồ hôi của ba. Đã bao nhiêu lần, mẹ tôi tính mua tấm nệm đặt lên cho ba nằm nhưng ông không chịu. Ông bảo nóng, thích được nằm trên chiếc chiếu mỏng manh thế này cho mát.
Tôi đưa mắt nhìn ra ngoài cửa sổ, ánh trăng hạ huyền mờ mờ ảo ảo không đủ để soi tỏ khoảng sân trước nhà. Chẳng hiểu do tiếng còi tàu cứ từng hồi lại inh ỏi làm tôi khó ngủ hay do ngày mai tôi lại phải xa nơi này? Tôi lại trở về với bốn bức tường cùng thứ âm thanh hỗn tạp của phố bủa vây lấy mình. Tôi lại trở về với những xô bồ, vội vã của cuộc sống thường ngày.
Một ngày ở quê. Một ngày với núi đồi. Một ngày vứt bỏ những thanh âm của phố. Một ngày trong mái nhà xưa. Tôi thấy cuộc sống mình như chậm lại. Ừ, thì ra dẫu có đi xa bao nhiêu, bao lâu thì tôi vẫn có một nơi để quay về…